Anna Antonina Gaszewska

Primabalerina Teatru Wielkiego w Warszawie (od 1915 roku), pierwsza solistka Ballets Russes, solistka w zespole Anny Pawłowej, choreografka. Córka zecera Szymona G. i Bronisławy z domu Tomaszewskiej. Żona Aleksandra Chojnackiego, matka Mieczysława Chojnackiego (1900-1978), historyka i kustosza Muzeum Wojska Polskiego.

Debiutowała na scenie Teatru Wielkiego w duecie z Aleksandrem Sobiszewskim, tańcząc Gawota w Zabawie dziecięcej (chor. R. Grassi, muz. różnych kompozytorów, 22 VII 1894). Ukończyła warszawską szkołę baletową w 1901 roku, ucząc się m.in. pod kierunkiem Enrico Cecchettiego. W latach 1901-04 była koryfejką, a w następnie, do 1911, piastowała stanowisko drugiej solistki.

Na scenie Teatru Wielkiego wystąpiła w następujących baletach i wstawkach baletowych w operach: Poranek w Tańcu godzin z opery Gioconda (muz. A. Ponchielli, chor. J. Mendez, 1902), w czardaszu z opery Duch wojewody (muz. L. Grossman, chor. E. Cecchetti, 1903), w tańcu góralskim w operze Manru (muz. J. I. Paderewski, chor. R. Grassi, 1904), w baletach: jako Flora w Przebudzeniu się Flory (chor. M. Petipa, L. Iwanow / R. Grassi, muz. R. Drigo, 1910), Coppelii (chor. M. Petipa / E. Cecchetti / R. Grassi, muz. L. Delibes), Jeziorze łabędzim (chor. M. Petipa, L. Iwanow / R. Grassi, muz. P. Czajkowski), solistka w pas de trois Wariacji muz w balecie pt. Ewa (wg Dziewicy z marmuru, chor. E. Cecchetti, muz. C. Pugni), Sen po balu (chor. E. Cecchetti, muz. N.N., 1905), w roli Secesji (lalki) w Wieszczce lalek (chor. H. Meunier, W. Legrain wg J. Hassreitera, muz. J. Bayer, 1905), tytułowa Eunice (chor. M. Fokin, muz. N. Szczerbakow, prem.6 XII 1908), Lizetta w Córce źle strzeżonej (chor. L. Iwanow, M. Petipa / E. Cecchetti, muz. P. L. Hertel, 1910), jako Chiyo, córka Konori w Dniu w Japonii (chor. A. Berger, muz. R. Friml, E. Gilet, 1911).

Podpisała kontrakt z Ballets Russes i została zaangażowana na stanowisko pierwszej solistki na sezon 1911/12, występując jako Żona Sułtana w Szeherezadzie (chor. M. Fokin, muz. N. Rimski-Koraskow), Batylda w Giselle (chor. trad., muz. A. Adam), w Tańcach połowieckich (chor. M. Fokin, muz. A. Borodin, 1911), Tańcu żydowskim w Kleopatrze (chor. M. Fokin, muz. A. Arienski, N. Rimski-Korsakow, M. Glinka, A. Głazunow, S. Taniejew, 1911) i Les Sylphides (chor. M .Fokin, muz. F. Chopin, 1911). Mogła tańczyć także w scenach zespołowych w baletach Ognisty Ptak, Karnawał, Narcyz, Pietruszka i Święto wiosny.

W latach 1911-15 była solistką charakterystyczną w zespole Anny Pawłowej. W duecie z Piotrem Zajlichem tańczyła m.in. Tarantellę, Oberka Zawierucha (z baletu Pan Twardowski, muz. L. Lewandowski) i Menueta (muz. J. I. Paderewski). Zapewne występowała także w zespołowych tańcach np. w Rapsodii Węgierskiej i Czarodziejskim flecie, Wieszczce lalek, które znajdowały się wówczas w repertuarze zespołu Pawłowej.

W 1915 roku wróciła do Warszawy, otrzymawszy stanowisko primabaleriny w Teatrze Wielkim w Warszawie. Zatańczyła m.in. rolę Jadwigi w Panu Twardowskim (chor. V. Calori / H. Meunier, muz. A. Sonnenfeld, 1915), Flory w Przebudzeniu się Flory (chor. M .Petipa, L. Iwanow / R. Grassi, muz. R. Drigo, 1915), Lalki-wiwandierki w Wieszczce lalek (1915), Odetty-Odylii w Jeziorze łabędzim (chor. M. Petipa, L. Iwanow / E. Cecchetti, muz. P. Czajkowski), Katarzyny w Katarzynie, córce bandyty (chor. J. Perrot / E. Cecchetti, muz. C. Pugni), w kujawiaku w Weselu w Ojcowie (wzn. M. Kulesza, 1916) i jako Kolombina w Przygodach Arlekina (wcześniej pt. Arlekinada, chor. M. Petipa / K. Łobojko, wzn. M. Kulesza, muz. R. Drigo, 1916). W styczniu 1917 w duecie z Zygmuntem Dąbrowskim wystąpiła w Córce Neptuna (chor. A. Gaszewska, muz. Z. Singer). W tym samym roku wystąpiła z wielkim powodzeniem w Moment Musical w Divertissement, które dołączono do opery Łucja z Lamermooru (muz. G. Donizetti). Ostatni jej występ obejmował rolę Kapłanki w tańcach w operze Afrykanka (muz. G. Meyerbeer, chor. P. Zajlich, 4 II 1918).

Zmarła nieoczekiwanie z powodu zakażenia, mając zaledwie 34 lata. W nekrologu w „Kurierze Warszawskim” pisano, że „była tancerką pierwszorzędną. Łączyła w sobie wdzięk i urok osobisty z niepospolitym talentem choreograficznym, który rozwinęła wytężoną pracą do doskonałości technicznej i prawdziwego wirtuozostwa. Miała temperament i dramatyczny wyraz w swej sztuce, potrafiła ekspresyjną mimiką, gestem, pozą i całą estetyką gry wywierać silne wrażenie na publiczności” („Kurier Warszawski” 1918, nr 55, s. 6).

Pochowana została na warszawskich Powązkach: kw. 34, rz. 5, gr. 11.