Cecilia Cerri

Cecilia Cerri (11 XI 1872, Mediolan lub Turyn – 18 I 1931, Wiedeń). Tancerka włoska. Primaballerina assoluta Teatru Wielkiego w Warszawie w latach 1900-05. Wcześniej primabalerina m.in. mediolańskiego Teatro alla Scala, Teatru Alhambra w Londynie, solistka Imperial Theatre w Londynie, a później primabalerina Hofoper w Wiedniu i pedagog w wiedeńskiej szkole baletowej.

Córka Francesco C. i Marii Antonii Poletti, siostra Laury C., primabaleriny mediolańskiej La Scali. Tańca uczyła się pod kierunkiem m.in. Angioli Vaghi-Bisogni i Francesca Viganò w szkole baletowej La Scali. Szybko rozpoczęła karierę i dzieliła ją początkowo między La Scalę i teatry londyńskie. Dołączyła do zespołu Balletto Aereo Grigolatti, z którym wyjechała do Londynu. Wystąpiła tam jako Wróżka Groty w Ali Babie i czterdziestu rozbójnikach (chor. N.N., muz. G. Jacobi, 1894), Hermia w Tytania, czyli Śnie nocy letniej (chor. C. Coppi, muz. F. Mendelssohn Bartholdy?, 1895) i w balecie Król Sinobrody (chor. C. Coppi, muz. G. Jacobi, 1895).

Wielkim sukcesem był jej udział w premierze baletu Sport (chor. L. Manzotti, muz. R. Marenco, La Scala, 1897), ale już rok później była primabaleriną w londyńskim Teatrze Alhambra, gdzie zatańczyła w Pięknej i bestii (chor. C. Coppi, muz. G. Jacobi, 1898). W 1899 została z kolei solistką baletu w Imperial Theatre, gdzie rywalizowała z inną gwiazdą Adeline Genée. Następnie występowała gościnnie w Operze Paryskiej i w Teatrze Maryjskim w Petersburgu. Tam poznała Raffaela Grassiego, ówczesnego dyrektora baletu warszawskiego, który przybył do Petersburga, by zapoznać się z Jeziorem łabędzim i podjąć starania o możliwość jego realizacji w Teatrze Wielkim. Pojawiła się w Warszawie pod koniec września 1900 roku, zarekomendowana przez Raffaela Grassiego (wcześniej długoletniego solistę i choreografa La Scali). Po odejściu z teatru solistki Michaliny Rogińskiej to właśnie ona miała przygotować się do wykonania roli Odetty-Odylii w warszawskiej premierze.

Włoska primaballerina assoluta podpisała lukratywny kontrakt z dyrekcją Teatru Wielkiego i zgodnie z obyczajem otrzymała prawo wyłączności do wykonywania wybranych przez siebie ról (gdy wyjeżdżała do Włoch zastępowała ją Helena Rządcówna). Zadebiutowała przed warszawską publicznością 1 października 1900 roku, wykonując z Janem Walczakiem pas de deux wstawione do opery Rigoletto. Następnie wzięła udział w divertissement Śnieg i ogień (chor. R. Grassi, muz. różnych kompozytorów, 1900). Ponadto wcieliła się w role: Teresy w Postoju kawalerii (chor. M. Petipa / L. Iwanow, muz. I. Armschheimer, 1900), Lulu w Damie kierowej (chor. R. Grassi, muz. F. Spetrino, 1900), Odetty-Odylii w Jeziorze łabędzim (chor. M. Petipa i L. Iwanow / R. Grassi, muz. P. Czajkowski, 1900), Swanildy w Coppelii (chor. R. Grassi, muz. L. Delibes, 1901), Cyganki Tyry w Święcie ognia (chor. R. Grassi, muz. Z. Noskowski, 1902), Katarzyny w Katarzynie, córce bandyty (chor. E. Cecchetti wg J. Perrota, muz. C. Pugni, 1903), Lizetty w Córce źle strzeżonej (chor. L. Iwanow, M. Petipa / E. Cechetti, muz. P. Hertel, 1904), tytułowej Giselle (chor. R. Turczynowicz wg J. Perrota i J. Coralliego / E. Cecchetti, muz. A. Adam, 1904) i głównej bohaterki baletu Esmeralda (chor. J. Perrot, M. Petipa / E. Cecchetti, muz. C. Pugni, R. Drigo, 1904).

W okresie swojej więzi z Teatrem Wielkim kilkakrotnie wyjeżdżała na występy do La Scali, tańcząc tam z wielkim powodzeniem w baletach Manzottiego oraz w Bacco i Gambrinus (chor. G. Pratesi, muz. R. Marenco, 1904). W czerwcu 1905 roku pożegnała się ze sceną warszawską, otrzymując angaż na stanowisko primabaleriny Hofoper w Wiedniu. Występowała jeszcze gościnnie w Warszawie w styczniu i lutym 1907, wykonując popisowy taniec z baletu Excelsior (chor. L. Manzotti, muz. R. Marenco) i w balecie Dama kierowa (chor. R. Grassi, muz. F. Spectrino).

Reprezentowała włoską szkołę tańca klasycznego, charakteryzującą się wirtuozowską techniką połączoną z aktorską wyrazistością. O jej tańcu napisano m.in.: „Niebywałe wykończenie, siła zdumiewająca, mimika skończona, a nade wszystko owo niezrównane poczucie rytmiki, wypływające z niezwykłej muzykalności” („Przegląd Poranny” 1907, nr 14). W 1917 roku zakończyła w Wiedniu karierę sceniczną, a w dwa lata później poślubiła wydawcę i agenta teatralnego Karla von Bukovicsa. Do końca życia uczyła w miejscowej szkole baletowej, osiągając w tej dziedzinie duże sukcesy.

Joanna Sibilska-Siudym