Hanna Lisowska

Hanna
Lisowska
śpiewaczka - sopran
  • Lisowska Hanna (fotografia)

    Henryk Bietkowski

  • Lisowska Hanna (fotografia)

    Henryk Bietkowski

  • „Kawaler srebrnej róży” Richard Strauss 26-01-1997

    Paweł Rosłon

  • „Elektra” Richard Strauss 5-01-1971

  • „Odprawa Posłów Greckich” Witold Rudziński 18-02-1972

  • „Parsifal” Richard Wagner 26-03-1993

    Jacek Giluń

  • „Parsifal” Richard Wagner 26-03-1993

    Jacek Giluń

  • „Holender Tułacz” Richard Wagner 12-04-1981

  • „Kawaler srebrnej róży” Richard Strauss 26-01-1997

    Paweł Rosłon

  • „Kawaler srebrnej róży” Richard Strauss 26-01-1997

    Paweł Rosłon

  • „Elektra” Richard Strauss 5-01-1971

  • „Holender Tułacz” Richard Wagner 12-04-1981

  • „Holender Tułacz” Richard Wagner 12-04-1981

  • „Symfonia tysiąca” Gustav Mahler 1996-11-10, 1996-11-12

    Paweł Rosłon

Nota biograficzna

HANNA  LISOWSKA, śpiewaczka – sopran. Ukończyła studia pedagogiczne na Uniwersytecie Warszawskim (1962), a głos kształciła w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (PWSM) w Warszawie (dyplom w 1969 roku) pod kierunkiem Wiktora Brégy'ego, przedwojennego solisty Teatru Wielkiego. Współpracowała z chórem Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP) Władysława Skoraczewskiego – solisty Opery Warszawskiej -  i przygotowywała małych śpiewaków  do operowych premier, m.in. Persefony Strawińskiego (1962) i  Króla Rogera Szymanowskiego (1965). Była zaledwie  na trzecim roku studiów,  gdy w dniu 23 listopada 1967 roku debiutowała w partii Tatiany w Eugeniuszu Onieginie Czajkowskiego na scenie warszawskiego Teatru Wielkiego.

Z akademicką orkiestrą uczelni pojechała do Bayreuth, na doroczne międzynarodowe Festiwalowe Spotkania Młodzieży muzycznej  (Jugendfestspieltreffen). Kiedy na studenckim koncercie  wykonała Iluminacje Brittena, Wieland Wagner, wnuk Richarda, reżyser,  zaproponował jej rodzaj stypendium. W jego ramach, na własną prośbę, przygotowała w Bayreuth rolę Elżbiety w Tannhäuserze. W Warszawie brała też lekcje, które bardzo sobie ceni, u Zofii Fedyczkowskiej, przedwojennej wybitnej, wszechstronnej śpiewaczki, m.in. Opery stołecznej.

            Będąc już solistką TW bywała Zofią w Halce Moniuszki, Micaelą w Carmen Bizeta, Hrabiną w Weselu Figara i Elwirą w Don Giovannim Mozarta. Spośród innych ówczesnych sopranów wyróżniła ją znakomita Chryzotemis w Elektrze Straussa (1971). Sprostała wyzwaniom, jakie przed śpiewaczką stawiają tytułowe partie verdiowskiej Aidy, moniuszkowskiej Halki i Małgorzaty w Fauście Gounoda. Wzbudziła uznanie jako Kasandra w Odprawie posłów greckich Witolda Rudzińskiego, i Elżbieta w Don Carlosie Verdiego; miała nawet szczęście wystąpić u boku Nikołaja Giaurowa, gdy jedyny raz przyjechał do Polski, by śpiewać w tej właśnie operze Króla Filipa (1974). W tym samym roku po raz pierwszy zmierzyła się z rolą wagnerowską, bowiem Teatr Wielki wystawił Tannhäusera.  Jedyna z obsady płonęła „żarliwością niezbędną u Wagnera” ocenił Józef Kański. Ta Elżbieta  przyniosła jej szczęście. Później odtwarzała ją  wielokrotnie na scenach Düsseldorfu, Duisburga, Wiesbaden, Paryża, Neapolu, Tokio i na festiwalach w Hiszpanii. Co więcej – w Berlinie i Lipsku wykonywała w jednym przedstawieniu role Elżbiety i Wenus! Twierdzi, że wcale nie jest to takie trudne, w operze nie ma sytuacji, w której dwie postaci pojawiałyby się razem, jest czas na zmianę kostiumu, a barwą głosu i rodzajem ekspresji doskonale można oddać oba charaktery: dziewicy i kusicielki.

            W 1975 roku przy pomocy Pagartu (Państwowej Agencji Artystycznej) stanęła do audycji  w Monachium i Zurychu. Otrzymała propozycję wykonania  partii Leonory w Fideliu. Beethovena.  Nie znała jeszcze wtedy niemieckiego, lecz kontrakt podpisała. Nadciągnęła 150. rocznica śmierci Beethovena, w wielu miastach grano Fidelia, i Lisowska brylowała w tej roli w całej Europie –  dodajmy, że bohater Fidelio, to w istocie wierna żona Leonora, która przybrawszy męskie imię i ubiór dąży do uwolnienia więzionego męża, a Lisowska, wysoka i zgrabna, dobrze wyglądała w  spodniach... Na scenie Teatru Wielkiego mogła pokazać się w tej roli polskiej publiczności dopiero w 1985 roku, gdy Fidelio wszedł na warszawski afisz, i wyśmienite zyskała recenzje. Jej sopran, określany mianem jungdramatisch, doskonale odpowiadał też postaci Toski w operze Pucciniego, i grała ją, począwszy od Warszawy (1975), w Berlinie, wiedeńskiej Staatsoper i we Francji.  Straussowską Chryzotemis, wykreowaną w Warszawie, ponawiała w przedstawieniach Elektry we Włoszech, w Lipsku, Hanowerze, Düsseldorfie, Duisburgu. Do TW przyjeżdżała śpiewać Lizę w Damie pikowej Czajkowskiego (1980).

            Z operą w Düsseldorfie-Duisburgu i ze Staatsoper Oper w Berlinie wiązały ją długie  kontrakty. W uznaniu osiągnięć przyznano jej tam prestiżowy tytuł kammersängerin. Przygotowywanie nowych partii, zwłaszcza wagnerowskich, zawdzięczała, co podkreśla, kompetencji dwóch rodaczek, od dawna już pracujących w Niemczech: cenionej pedagog Janinie Stano i wytrawnej korepetytorce, Annie Pawluk. Występowała więc jako Gudruna w Zmierzchu bogów w Lipsku (1976) i w Covent Garden, a następnie na wielu scenach, w tym w TW w Warszawie (1981) jako Senta. Po Ewie ze Śpiewaków norymberskich (1982) przyszła pora na Izoldę w Tristanie: polska Izolda na niemieckiej scenie Lipska (1989), rodzinnym mieście Wagnera, była prawdziwą sensacją.  Wagnerowska kulminacja nastąpiła w Metropolitan Opera (kwiecień 1990), gdy w Pierścieniu Nibelunga prowadzonym przez Jamesa Levine'a,  wystąpiła w roli Gudruny w Zmierzchu bogów, i, w nagłym zastępstwie za Jessye Norman – Zyglindy w Walkirii.  Przedstawienia zarejestrowano na video.

            Opromieniona sukcesem w Met, dała kilka koncertów wagnerowskich w Polsce, m.in. w Poznaniu (1994). Specjalnie dla Warszawy przygotowała  wielkie role: verdiowską Lady Mackbet (1995) oraz znakomite: ,Kundry w Parsifalu (1993) i Marszałkową w Kawalerze srebrnej róży (1997), gdzie jej głos szlachetnie brzmiący, mocny, intensywny w ekspresji unosił się na falach orkiestry. Także Brunhildę w Walkirii (1999), którą wybrała  na jubileusz 30.lecia artystycznej działalności obchodzony na macierzystej stołecznej scenie. Na zamknięcie repertuarowego dorobku sięgnęła w Warszawie w 2002 i 2003 roku po tytułową Turandot w operze Pucciniego.       

            Jest żoną Antoniego Wicherka, wieloletniego dyrygenta Teatru Wielkiego i dyrektora TW (1973-1981). To właśnie pod batutą męża w warszawskich przedstawieniach dzieł Wagnera była znakomitą Sentą i Kundry. Gdy objął dyrekcję Teatru Wielkiego w Łodzi (1991-1994) odtwarzała tam nową dla niej rolę Neali w Parii Moniuszki. Śpiewała także pod dyrekcją Antoniego Wicherka partię Psyche w jednej z najcenniejszych polskich oper, Erosie i Psyche Różyckiego; po wykonaniu koncertowej wersji  w Filharmonii Narodowej (1978) i edycji winylowej „Polskich Nagrań”, nagranie opery (jedyne zresztą w polskiej fonografii) ukazało się na kompakcie (PNCD 771 A-B, 2004).

Multimedia

Zdjęcia

  • Lisowska Hanna (fotografia)

    Henryk Bietkowski

  • Lisowska Hanna (fotografia)

    Henryk Bietkowski

  • „Kawaler srebrnej róży” Richard Strauss 26-01-1997

    Paweł Rosłon

  • „Elektra” Richard Strauss 5-01-1971

  • „Odprawa Posłów Greckich” Witold Rudziński 18-02-1972

  • „Parsifal” Richard Wagner 26-03-1993

    Jacek Giluń

  • „Parsifal” Richard Wagner 26-03-1993

    Jacek Giluń

  • „Holender Tułacz” Richard Wagner 12-04-1981

  • „Kawaler srebrnej róży” Richard Strauss 26-01-1997

    Paweł Rosłon

  • „Kawaler srebrnej róży” Richard Strauss 26-01-1997

    Paweł Rosłon

  • „Elektra” Richard Strauss 5-01-1971

  • „Holender Tułacz” Richard Wagner 12-04-1981

  • „Holender Tułacz” Richard Wagner 12-04-1981

  • „Symfonia tysiąca” Gustav Mahler 1996-11-10, 1996-11-12

    Paweł Rosłon

Druki teatralne

  • Wkładka obsadowa „Halka” Stanisław Moniuszko 26-10-1975

  • Wkładka obsadowa „Tannhauser” Richard Wagner 17-02-1974

  • „Faust z Nocą Walpurgii” Charles Gounoud 06-04-1966, Wkładka obsadowa premierowa

  • Wkładka obsadowa „Fidelio” Ludwig van Beethoven 04-12-1985

  • Wkładka premierowa „Falstaff” Giuseppe Verdi 06-02-1975

  • Wkładka obsadowa „Kawaler srebrnej róży” Richard Strauss 02-04-1997

  • Afisz premierowy „Holender Tułacz” Richard Wagner 12-04-1981

  • Sztrajfa „Walkiria” Richard Wagner 25-03-2000

  • Wkładka premierowa „Kawaler srebrnej róży” Richard Strauss 26-01-1997

  • Zapowiedź występu gościnnego Hanny Lisowskiej w partii Leonory, „Fidelio” Ludwig van Beethoven

  • Sztrajfa. „Macbeth” Giuseppe Verdi 20-04-1995, 23-04-1995 Hanna Lisowska w roli Lady Macbeth.

  • Afisz „Halka” Stanisław Moniuszko 03-09-1980 inauguracja sezonu 1980/1981

  • Afisz premierowy „Parsifal” Richard Wagner 26-03-1993, 28-03-1993, 30-03-1993

  • Sztrajfa „Walkiria” Richard Wagner 17-12-1999 Hanna Lisowska w partii Brunnhilde. 30 lecie pracy artystycznej

  • Sztrajfa. Występ gościnny Hanny Lisowskiej w partii Leonory - „Fidelio” Ludwig van Beethoven

  • Wkładka obsadowa „Fidelio” Ludwig van Beethoven 04-12-1985

  • Wkładka premierowa „Parsifal” Richard Wagner 26-03-1993

  • Afisz. „Don Carlos” Giuseppe Verdi 03-11-1974

  • Wkładka obsadowa „Parsifal” Richard Wagner 28-03-1993

  • Wkładka obsadowa. „Macbeth” Giuseppe Verdi 20-04-1995

  • Wkładka obsadowa „Turandot” Giacomo Puccini 25-01-2002- Wznowienie

  • Wkładka obsadowa „Turandot” Giacomo Puccini 03-03-2002

  • Wkładka obsadowa „Turandot” Giacomo Puccini 27-01-2002

  • Wkładka okolicznościowa z okazji 150-lecia prapremiery „Halki” Stanisława Moniuszki w Teatrze Wielkim 04-01-2008

  • Afisz „Walkiria” Richard Wagner 12-11-1999, 14-11-1999, 17-12-1999. Wznowienie w hołdzie Augustowi Everdingowi

  • Program repertaurowy 12-1981 Teatr Wielki

  • Wkładka obsadowa - wznowienie „Carmen” Georges Bizet 14-11-1969

  • Program repertaurowy 01-1982 Teatr Wielki

  • Wkładka obsadowa „Walkiria” Richard Wagner 17-12-1999

  • Wkładka obsadowa „Walkiria” Richard Wagner 12-11-1999, 14-11-1999

  • Wkładka obsadowa „Walkiria” Richard Wagner 25-03-2000