Olgierd Straszyński

Olgierd Straszyński (29 XI 1903 Mariupol na Ukrainie – 12 I 1971 Warszawa), dy­rygent. Był wnukiem wybitnego śpiewaka Wi­tolda Aleksandrowicza. W dzie­ciństwie uczył się grać na skrzypcach, potem wstąpił do szkoły muzycznej Konstantego i Lidii Sławicz-Regameyów w Kijowie. W 1920 r. przyjechał z rodziną do Warsza­wy. Kształcił się w konserwatorium, gdzie studiował teorię i dyrygenturę (u Grzegorza Fitelberga i Adama Dołżyckiego). Doskonalił umiejętności prywatnie u Emila Młynarskiego oraz na konsultacjach w Wiedniu (1927), Berlinie i Paryżu (1929). W 1930 r. uzyskał dyplom. W 1935 r. został jednym z czterech dyrygentów Wielkiej Orkiestry Polskiego Radia. Jako dyrygent ope­rowy zadebiutował 30 maja 1935 r. w Teatrze na Wyspie w warszawskich Ła­zienkach, prowadząc przedstawienie Verbum nobile Moniuszki. Do wybuchu wojny występował w różnych polskich miastach, dyrygując orkiestrami symfoniczny­mi na estradach koncertowych i w radiu.

W czasie okupacji niemieckiej działał w konspiracji w Warszawie, m.in. współkierował komórką muzyczną działu Biura In­formacji i Propagandy Komendy Głównej AK. Po wybuchu Powstania objął kierownictwo muzyczne radiostacji powstańczej Błyskawica, którą prowadził aż do kapitulacji. Wy­wieziony do Niemiec, do fabryki Kruppa w Essen, uciekł i przedostał się do Nowego Sącza, a później do Warszawy. Skompletował orkiestrę i 4 grudnia 1945 r., w prowizorycznym małym teatrze przy ul. Marszałkowskiej 8, poprowadził pierwszą po­wojenną premierę Sceny Muzyczno-Operowej Miejskich Teatrów Dramatycznych: Pajace Leoncavalla i Verbum nobile Moniuszki. Z tą sceną związany był do 1948 r. (w sezonie 1946/47 jako jej kierownik muzyczny). Przygotował premiery Madame Butterfly Pucciniego i Wesołych kumoszek z Windsoru Nicolaia (1946), dyrygował spektaklami Cyrulika sewilskiego Rossiniego i Fausta Gounoda (1946) oraz Halką Moniuszki (1947). W lipcu 1946 r. poprowadził wieczór baletowy w choreografii Piotra Zajlicha (Chopiniana, Wesele w Ojcowie, Divertissement). Nieraz odtwarzał partytury z pamięci, gdyż nuty spłonęły podczas działań wojennych.

Dopro­wadził (w marcu 1946 r.) do wznowienia działalności przed­wojennej firmy płytowej Odeon, był jej dyrektorem (w okresie marzec 1946 – wrzesień 1947), a po upaństwowie­niu i zmianie nazwy na Muza – kierownikiem muzycznym (do 1950 r.). Nagrał w niej kilkadziesiąt płyt z popularnym repertuarem operowym, utrwalając gło­sy wybitnych śpiewaków tamtego czasu. Współpracował też z radiem. W sezonie 1950/51 został dyrygentem Opery Warszawskiej; prowadził przedstawienia Strasznego dworu Moniuszki, Eugeniusza Oniegina Czajkowskiego i baletu Pan Twardowski Różyckiego. Oskarżony w prasie, że na płytach Muzy nagrywa utwory szkodliwe politycznie zamiast pieśni masowych, musiał zrezygnować z wielu dotychczasowych zajęć. Odtąd pracował z zespołami radiowymi i orkiestrami oraz teatrami muzycznymi różnych miast: Bydgoszczy, Wrocławia, Lublina, Olsztyna, Koszalina, Łodzi. Aktywny zawodowo był do końca życia.

Cechowała go doskonała znajomość partytur utwo­rów, którymi dyrygował, jak też zdolność nawią­zywania i utrzymywania kontaktu z orkiestrą, dy­rygował z temperamentem i ekspresją ruchów. Naj­częściej i najlepiej wykonywał dzieła kompozytorów polskich i rosyjskich.

Jego syn, Andrzej Straszyński, był asystentem dyrygenta w Teatrze Wielkim (od 1972 r.) następnie dyrygentem (1975–2012), a w okresie 1991–1994 dyrektorem artystycznym Teatru.

Za: Słownik biograficzny teatru polskiego, t. II, Warszawa 1994