-
Nota biograficzna
Pierwsza tancerka, a także aktorka. Była córką Antoniego P. herbu Orla, dzierżawcy dóbr w Steklinku i Urszuli z Siekierskich; siostrą Agnieszki i Teresy, także aktorek i tancerek; żoną ziemianina Adama Napoleona Horbowskiego.
Uczyła się tańca w warszawskiej szkole baletowej pod kierunkiem jej współzałożycieli: Louisa Thierry, Henriego Debraya i być może także Maurice’a Piona. Równolegle pobierała lekcje gry aktorskiej w Szkole Dramatycznej. Debiutowała w małej roli w tragedii Atalia J. Racine’a (Teatr Narodowy, 1820) i w tym samym roku jako tancerka w roli Lizetki w balecie Bednarz, czyli Lizetka i Kolin (balet opracowany przez H. Debraya dla uczniów szkoły, muz. N.N., Teatr Narodowy, 1820). Kolejny jej występ aktorski miał miejsce dwa lata później w komedii Sygnet czarnoksięski L. A. Dmuszewskiego.
Artystka wybrała jednak karierę baletową i odtąd występowała w następujących rolach i baletach: Dansomania, czyli Miłość i pustota (chor. H. Debray, muz. F. Lessel, Teatr Narodowy, 1822), Dwie sułtanki (chor. M. Pion, muz. J. Damse, Teatr Narodowy, 1823), Druhna w Weselu krakowskim w Ojcowie (chor. M. Pion, J. Mierzyńska, L. Thierry, muz. K. Kurpiński, J. Damse, 1823), Nowy Narcyz (chor. Carrey, muz. N. N., Teatr Narodowy, 1823), jako Scylla w Cyrce czarownica, czyli Glaukus i Scylla (chor. M. Pion, muz. J. Damse, Teatr Narodowy, 1824), Hołd wdziękom (chor. L. Thierry, muz. N.N., Teatr Narodowy, 1824), Zosia, przyjaciółka Kasi w Powrocie z wojny (chor. Carrey, muz J. Damse, Teatr Narodowy, 1824), w pas de deux kozackim z Mauricem Pionem w Polemon i Teona, czyli Niedokonana przysięga (chor. M. Pion?, muz. W. R. Gallenberg, Teatr Narodowy, 1825). W 1824 roku występowała gościnnie z zespołem Teatru Narodowego w Płocku, Poznaniu i Kaliszu.
W 1825 roku razem z Mauricem Pionem i Mikołajem Grekowskim została wysłana przez dyrekcję teatru na rok do Paryża, gdzie kształciła się pod kierunkiem Jeana Coulona i na zakończenie edukacji wystąpiła 19 kwietnia 1826 na scenie Opery Paryskiej w solo-mazurze w balecie Dansomania. W drodze powrotnej do Warszawy wystąpiła w Nancy, Strasburgu, Wrocławiu i Kaliszu. Po powrocie do teatru otrzymała awans na stanowisko pierwszej tancerki. Wystąpiła w kolejnych baletach: Uroczystość Flory (chor. M. Pion, muz. N.N., 1827), w Walce rybołowców (chor. M. Pion, muz. A. Orłowski, Teatr Narodowy, 1827), jako Nina w Ninie, czyli Obłąkaniu z miłości (chor. M. Pion wg L. Thierry, muz. L. Persuis, Teatr Narodowy, 1828), solistka w Apollu i Midasie (chor. M. Pion, muz. J. Stefani, K. Kurpiński, Teatr Narodowy, 1828), Julia w Młodej bohaterce, czyli Oblężeniu twierdzy (chor. M. Pion, muz. A. Orłowski, Teatr Narodowy, 1829). W czasie jednego z występów uległa kontuzji i w 1829 roku musiała zrezygnować z dalszej kariery tanecznej.
Odtąd występowała jako aktorka, m.in. jako Księżna w Księżnej i paziu A. N. Bérauda i Ch. Puysaye’a (Teatr Narodowy, 1830) i Fenella w Niemej z Portici (muz. D. Auber, Teatr Narodowy, 1831). Jej ostatnim występem była rola Marii w Niemej sierocie z Pampeluny E. Scribe’a (muz. J. Damse). Przedstawienie odbyło się na scenie Teatru Wielkiego 14 maja 1833 roku, a wieczór uzupełnił balet Wesele w Ojcowie. W tym samym roku wyszła za mąż i opuściła scenę. Jej wnuczką była śpiewaczka Kazimiera Horbowska-Wawrzkowiczowa.
Joanna Sibilska-Siudym