Jerzy Makarowski

Pierwszy solista baletu Teatru Wielkiego w Warszawie, choreograf. Urodził się w Dusznikach Zdroju. W 1965 roku ukończył bytomską szkołę baletową, gdzie uczył się m.in. pod kierunkiem Haliny Hulanickiej, Fryderyka Lebika, Zbigniewa Koryckiego i Tadeusza Burke. Po ukończeniu szkoły podjął pracę w zespole baletowym Opery Śląskiej w Bytomiu, gdzie szybko awansował – w 1966 na stanowisko koryfeja i niedługo potem solisty baletu.

Wystąpił w tym okresie w rolach: Carmela w Czarodziejskiej miłości (chor. Z. Korycki, muz. M. de Falla, 1965), solisty w Bolerze (chor. F. Lebik, muz. M. Ravel, prem. 1965), Galaktusa w Błękitnej rapsodii (chor. F. Lebik, muz. G. Gershwin, prem. 1965), Wacława i Gireja w Fontannie Bachczysaraju (chor. Z. Korycki, muz. B. Asafiew, 1966), Księcia Zygfryda w Jeziorze łabędzim (chor. trad. / Z. Korycki, muz. P. Czajkowski) i Mandaryna w Cudownym mandarynie (chor. Z. Korycki, muz. B. Bartók, prem. 1968). W latach 1967-68 przebywał na stażu w moskiewskim Instytucie Teatralnym (GITIS) i Teatrze Bolszoj oraz w Teatrze im. Kirowa w Leningradzie (ob. Sankt Petersburgu).

W 1968 roku został zaangażowany do zespołu baletowego Teatru Wielkiego w Warszawie na stanowisko koryfeja, dwa lata później został drugim solistą, a w 1975 roku pierwszym solistą.

Na scenie Teatru Wielkiego wystąpił m.in. jako: Oficer III grupy w Spartakusie (chor. J. Czanga, muz. A. Chaczaturian, 1968), Wiatr, Gwardzista Księcia i Przyjaciel Księcia w Kopciuszku (chor. A. Cziczinadze, muz. S. Prokofiew, 1969), Zefir w scenie tanecznej Zefir i Flora w operze Hrabina (muz. S. Moniuszko, reż. J. Merunowicz, chor. S. Miszczyk, 1969), Espada (1970) i Basilio (1972) w Don Kichocie (chor. A. Cziczinadze, muz. L. Minkus), w Tańcu góralskim w Panu Twardowskim (chor. S. Miszczyk, muz. L. Różycki, 1970), Przyjaciel Tybalta, Tybalt i Romeo w Romeo i Julii (chor. A. Cziczinadze, muz. S. Prokofiew, 1970), solista w Nokturnie oraz solista w Taranteli pas de trois w Nokturnie i Taranteli (chor. W. Gruca, muz. K. Szymanowski, 1971), Pan z towarzystwa w Voci (chor. W. Gruca, muz. A. Bloch, 1971), jeden z Chłopców w Samotności (chor. W. Gruca, muz. A. Bloch, 1971), w Bolerze (chor. W. Borkowski, muz. M. Ravel, 1971), Wielbiciel w Symfonii fantastycznej (chor. W. Borkowski, muz. H. Berlioz, 1971), solista w Grand pas z I aktu w Giselle (chor. trad. / A. Cziczinadze, muz. A. Adam, 1971), solista w Danse profane w Danse sacrée, Danse profane (chor. W. Borkowski, muz. C. Debussy, 1971), tancerz w 13 (chor. M. Compe, muz. Gry weneckie W. Lutosławskiego, 1971), Chłopiec I w Metafrazach (chor. M. Bochenek, muz. J. Maksymiuk, 1971),  tytułowy Żołnierz w Historii żołnierza (chor. A. Lazzini, muz. I. Strawiński, 1972), solista w La Valse (chor. J. Lazzini, muz. M. Ravel, 1972), Mandaryn w Cudownym mandarynie (chor. J. Lazzini, muz. B. Bartók, 1972), Chrystus w Ecce homo (chor. J. Lazzini, muz. J. Berghmans, 1972), Diabeł w Panu Twardowskim (chor. W. Gruca, muz. L. Różycki, 1973).

W czerwcu 1973 partnerował Jolancie Rybarskiej (jako partner niepunktowany) na II Międzynarodowym Konkursie Artystów Baletu w Moskwie. Duet wystąpił w pas de deux z baletu Korsarz. W kolejnych sezonach wystąpił w Teatrze Wielkim jako Książę Zygfryd w Jeziorze łabędzim (chor. trad. / B. Chaliułow, muz. P. Czajkowski, 1974), Franciszek w Coppelii (chor. A. Messerer, muz. L. Delibes, 1974), Rzeźba I w Rzeźbach mistrza Piotra (chor. T. Kujawa, muz. R. Twardowski, 1974), Nilas w Księżycowym reniferze (chor. B. Cullberg, muz. K. Riisager, 1975), Jean w Pannie Julii (chor. B. Cullberg, muz. T. Rangström, 1975) i Książę Albert w Giselle (chor. trad. / A. Gridin, I. Michajliczenko, muz. A. Adam,1976). W 1976 roku był na dwumiesięcznym stażu w zespole Balet XX Wieku Maurice’a Béjarta w Brukseli.

W Teatrze Wielkim opracował kilka autorskich kompozycji choreograficznych: Polymorphię do muzyki Krzysztofa Pendereckiego (1971), Pożądanie do muzyki Grażyny Bacewicz (1973) oraz Mane-Thekel-Fares do muzyki Eugeniusza Rudnika. Był także choreografem uwertury i scen baletowych w operze Cyrulik sewilski (muz. G. Rossini, reż. D. Baduszkowa, 1971).

Jako choreograf współpracował ze scenami muzycznymi: Operetki Warszawskiej: My chcemy tańczyć (muz. A. Pietrow, 1972), Opery im. S. Moniuszki w Poznaniu: Faust (muz. Ch. Gounod, reż. K. Meissner, 1976), Treny (muz. G. Mahler, 1978), Teatru Wielkiego w Łodzi: Solenne ( muz. W. Kilar), Faust-story (muz. Symfonia faustowska F. Liszta, 1981), Makbet (muz. E. Morricone, 1994), Polskiego Teatru Tańca-Baletu Poznańskiego: Carmen (muz. G. Bizet / R. Szczedrin / H. Villa-Lobos, 1993), a także balet Romeo i Julia, zrealizowany najpierw na scenie Teatru Wielkiego w Łodzi w koprodukcji z Operą Wrocławską, a następnie przeniesiony na scenę wrocławską (muz. S. Prokofiew, 2010).

Współpracował także z teatrami dramatycznymi m.in. z: Teatrem Dramatycznym w Warszawie: Na czworakach T. Różewicza (reż. J. Jarocki,1972), Wesołych Świąt A. Ayckbourna (reż. L. René, 1975), Jednooki królem F. Carlosa (reż. R. Szejd, 1975) i Teatrem na Targówku w Warszawie: O zachowaniu przy stole A. Bianusza (chor. we współpracy z H. Komorowską, reż. M. Jonkajtys, 1976).

W 1977 roku wyjechał za granicę, gdzie w sezonie 1977/78 pracował w Nationaltheater w Mannheim oraz w latach 1978–80 ze Staatstheater w Hanowerze w randze solisty baletu. W sezonie 1980/1981 był asystentem i pedagogiem w Staatstheater w Karlsruhe kierowanym przez Germinala Casado. W okresie od 1981 do 1984 kierował nowo powstałym baletem w Theater Hof. W latach 1984–88 pełnił funkcję dyrektora baletu w Stadtheater w Würzburgu, następnie do 1991 kierował zespołem baletowym w Stadtheater w Hagen, a w latach 1991–95 w Operhaus w Dortmundzie.

Dla zespołów Stadtheater w Würzburgu, Hagen i Dortmundzie opracował spektakle: West Side Story (muz. L. Bernstein, 1984), Wozzeck (muz. A. Berg, 1985), Cudowny mandaryn (muz. B. Bartók, 1985), The Final Cut (muz. Pink Floyd, 1986), Hamlet (muz. D. Szostakowicz,1988), Prometheus (muz. L. van Beethoven, K. Penderecki,1992), Les fammes fragile (muz. F. Chopin, 1992), Monologi Dialogi (muz. E. Morricone, W. Wysocki, 1993). Ponadto dla Stadttheater w Würzburgu opracował m. in.: Rumpelstilzchen (muz. H. Baumann, 1996), Tanz-Café II Tango (muz. A. Piazzola, 1997), Der Fall Romeo (muz. P. Czajkowski w oprac. J. Styczyńskiego, 1997), Legendę o Józefie (muz. R. Strauss, 1998), Der Geburtstag der Infantin (muz. F. Schreker,1998), Der Dämon (muz. P. Hindemith, 1998). Wyreżyserował także spektakle: Pigmalion wg B. Shawa (Theater Gemünden, 2001), Jedermann wg H. von Hoffmansthala (Sommerfesival w Würzburgu, 2002) oraz Orfeusza i Eurydykę (muz. Ch. W. Gluck, Stadttheater w Hildensheim, 2006). 

Joanna Sibilska-Siudym