Maria Budziszewska

Maria Budziszewska (25 III 1900 Warszawa – 13 II 1989 Warszawa), śpiewaczka – sopran. Studiowała w Konserwatorium Warszawskim w klasie śpiewu Edwarda Heintzego i równocześnie w kierowanej przez Jana Lorentowicza Warszawskiej Szkole Dramatycznej. Podczas wojny, w latach 1915–1918, statystowała w warszawskim Teatrze Wielkim. Od 1920 r. występowała na koncertach w różnych miastach. Jej scenicznym debiutem była tytułowa partia w Halce Moniuszki 28 maja 1922 r. na scenie Teatru Wielkiego; artystka dostała angaż i pozostała solistką Teatru do 1931 r. Wykonywała takie partie, jak Santuzza (Rycerskość wieśniacza Mascagniego), tytułowe w Aidzie Verdiego oraz w Tosce i Madame Butterfly Pucciniego, a także Mimì w Cyganerii Pucciniego, Magdalena w Andrei Chénier i Ginewra w Uczcie szyderców Giordana (1927), Balladyna w Goplanie Żeleńskiego i Liza w Damie pikowej Czajkowskiego (1928), Buryjowa w Jenůfie Janáčka i Aza w Manru Paderewskiego (1930). Ceniono ją za role wagnerowskie: Senty (Holender tułacz), Elzy (Lohengrin), Zyglindy (Walkiria); wielki sukces odniosła w Parsifalu jako Kundry (1927), jak również w roli Gudruny w Zmierzchu bogów (1929). Wyjeżdżała na występy do innych polskich miast, a także do Berlina i Pragi, gdzie w 1928 r. wystąpiła m.in. w roli Halki. Od chwili powstania Polskiego Radia w 1925 r. brała udział w koncertach radiowych.

Podczas okupacji śpiewała w Warszawie na koncertach konspiracyjnych. Po ustaniu działań wojennych latem 1945 r. przygotowała zespół ludowy podkieleckiej wsi Masłowice do udziału w dożynkach krajowych, które we wrześniu 1945 r. odbyły się w Kielcach. W pierwszym powojennym sezonie 1945/46 śpiewała na Scenie Operowej Miejskich Teatrów Dramatycznych w Warszawie (Nedda w Pajacach Leoncavalla), później jako solistka Państwowego Przedsiębiorstwa Imprez Estradowych „Artos” jeździła po kraju z operomontażem Halki i innymi programami muzyki operowej. W tej roli występowała też gościnnie w Operze Wrocławskiej i Śląskiej; w przedstawieniu Halki zespołu z Bytomia w Teatrze Polskim w Warszawie w sierpniu 1947 r. uległa wypadkowi, wykonując finałowy „skok w przepaść” na niezabezpieczoną podłogę. Skomplikowane złamanie nogi ograniczyło jej działalność do koncertów na estradzie i w radio (do 1953). W latach 1951–1957 sprawowała funkcję pedagoga-korepetytora wokalistów i chóru Filharmonii Narodowej, potem dawała lekcje prywatne; w 1960 r. przeszła na emeryturę.

Była urodziwą, ciemnooką, słusznej postawy kobietą. Jej dramatyczny sopran, z dobrze osadzonym niskim rejestrem swą mocą i ekspresją wywierał wrażenie. W grze aktorskiej wychodziła poza operowe szablony.

 

Według: Słownik biograficzny teatru polskiego, t. III (w druku)