Maria Rutkowska

Występowała od 1885. Pierwsza tancerka charakterystyczna w Teatrze Wielkim w Warszawie i Teatrze Maryjskim w Petersburgu. Ukończyła warszawską szkołę baletową, ucząc się m.in. pod kierunkiem Matyldy Dylewskiej i José Mendeza. Debiutowała na scenie Teatru Wielkiego, będąc jeszcze uczennicą szkoły baletowej. Wystąpiła wówczas w roli Ludwiki w balecie Pobór do wojska (chor. J. Mendez, muz. N.N., 1885). W 1890 roku brała udział w tańcach zespołowych w baletach Esmeralda (chor. J. Perrot / R. Turczynowicz / J. Mendez, muz. C. Pugni) i Robert i Bertrand, czyli Dwaj złodzieje (chor. P. Taglioni / H. Meunier, muz. J. Schmidt, J. Stefani, J. Damse).

11 października 1891 roku debiutowała w solo-taranteli w balecie Asmodea, diabeł rozkochany (chor. J. Mazilier / R. Turczynowicz / H. Meunier, muz. F. Benoist, N. H. Reber). W 1892 roku awansowała na stanowisko koryfejki po wykonaniu roli Lalki-wiwandierki (później także jako Lalka-Hiszpanka i Lalka-Bébé) w Wieszczce lalek (chor. H. Meunier przy współpracy z W. Legrain wg J. Hassreitera, muz. J. Bayer). Występowała także jako tytułowa Syrena (chor. R. Grassi, muz. C. Dall’Argine, 1893), Jadwiga w Panu Twardowskim (chor. V. Calori / H. Meunier, muz. A. Sonnenfeld, 1894), Kwiaciarka (1896) i Lou-Lou (1897) w Damie kierowej (chor. R. Grassi, muz. F. Spetrino). W 1896 roku otrzymała stypendium dyrekcji Warszawskich Teatrów Rządowych i wyjechała do Mediolanu, gdzie podnosiła swoje umiejętności taneczne pod kierunkiem Cateriny Beretty. Po powrocie otrzymała awans na stanowisko pierwszej tancerki charakterystycznej. Tańczyła m.in. Polkę  z Bonifacym Śliwińskim w Bazarze paryskim (chor. L. Iwanow, muz. C. Pugni, 1897).Wystąpiła w roli Marii w Postoju kawalerii (chor. L. Iwanow, muz. I. Armsheimer, 1897) i wzięła udział w tańcach w operze Hrabina (muz. S. Moniuszko, chor. R. Grassi, 1899).

W latach 1900–12 była solistką charakterystyczną w Teatrze Maryjskim w Petersburgu. Łączyła ją przyjaźń z Matyldą Krzesińską (poznały się w czasie występów Krzesińskiej w Warszawie). Występowała w Teatrze Maryjskim w pierwszych baletach Michaiła Fokina w divertissement Gałązka winorośli wykonała Taniec hiszpańskich win (muz. A. Rubinstein, 1906), zatańczyła Sewilianę w duecie z Michaiłem Fokinem (muz. I. Albéniz, 1906) i była jedną z trzech Egipcjanek w Eunice (razem z W. Fokiną i J. Siedową, muz. N. Szczerbakow, 1907).

Wystąpiła jeszcze kilkakrotnie w Teatrze Wielkim w Warszawie: jako Maria w Postoju kawalerii (1903) w tańcach w Jeziorze łabędzim (1910) oraz Zabawie perskiej (wcześniej pt. Tańce perskie, chor. M. Kulesza, muz. J. Stefani, 1911)

Ukończyła studia prawnicze w Zurichu i otworzyła tam praktykę adwokacką. Zamieszkała w Lucernie. Przed 1914 rokiem przeniosła się do Paryża, gdzie prowadziła studio taneczne i organizowała występy m.in. w Opéra Comique i Trocadero (23 III 1921).

Joanna Sibilska-Siudym