Wiktor Brégy

Wiktor Brégy (3 IX 1903 Kijów – 19 V 1976 Warszawa), śpiewak – tenor, reżyser. Był synem inżyniera Leona Eugeniusza Brégy, Francuza, który pracował w Rosji, i Greczynki Aleksandry z domu Diamandidi, mężem Zofii z Su­chanków, cenionego pedagoga wokalistyki. Miał obywatelstwo francuskie i zachował je przez całe życie. Uczył się i studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Szkole Muzycznej im. Mieczysława Karłowicza w Warszawie. Głos kształcił pod kierunkiem Adeli Comte-Wilgockiej i Marii Łubkowskiej. W latach 1925–1927 odbył służbę wojskową w armii francuskiej. Zadebiutował 29 kwietnia 1928 r. w Teatrze Wiel­kim w Warszawie rolą Królewicza w opero-balecie Syrena Ma­liszewskiego i śpiewał na tej scenie do końca sezonu 1930/31; obsadzano go w czołowych partiach tenorowych, takich jak: Cavaradossi w Tosce Pucciniego, Faust (tytułowa w operze Gounoda), Stefan w Strasznym dworze Moniuszki, Gerald w Lakmé Delibesa, Rudolf w Cyganerii Pucciniego, Jontek w Halce Moniuszki, Nadir w Poławiaczach pereł Bizeta, Książę w Rigolet­cie Verdiego, Edgar w Łucji z Lammermooru Donizettiego, Wala w Ijoli Rytla, Stewa w Jenufie Janáčka.

Po debiucie w Opéra Comique w Paryżu (1931) był tam solistą przez dwa sezony, występując m.in. w operach francuskich Delibesa (Gerald) i Masseneta (Kawaler de Grieux w Manon i tytułowa w Werterze). Następnie brał udział w przedstawieniach operowych w różnych miastach Europy, najczęściej w Szwajcarii. Dzięki jego staraniom w Bernie i Zurichu wystawiono Halkę (1933) – sam wykonywał partię Jontka. Jeździł chętnie na występy gościnne do Polski; w latach 1932–1937 w Teatrze Wielkim w Warszawie pojawiał się regularnie niemal co rok, również w styczniu 1939 r., gdy w wielojęzycznych spektaklach Cyrulika sewilskiego Rossiniego śpiewał po francusku partię Almavivy. Wybuch II wojny światowej zastał go w Warszawie. Areszto­wany jako obywatel francuski, więziony i osadzany w obozach, z ostatniego uciekł i już w 1945 r. wrócił do Warszawy. Tu uczył, dając jednocześnie ostatnie występy sceniczne w Krakowie, Poznaniu i w szwajcarskim Bernie, gdzie wyreżyserował Straszny dwór i zaśpiewał partię Stefana (1948). Obok pedagogiki zajął się wówczas reżyserią.

W sezonie 1948/49 był reżyserem Opery Warszawskiej i jednocześnie (od 1 stycznia 1949 r.) dyrektorem działu operowego w efemerycznej instytucji pod nazwą Państwowa Opera i Filharmonia w War­szawie. W 1949 r. w swojej reżyserii wystawił premiery Strasznego dworu Moniuszki i Eugeniusza Oniegina Czajkowskiego. Po czterech latach intensywnej działalności kierowniczej, pedagogicznej i reżyserskiej w Studio Operowym przy Filharmonii Bałtyckiej (a także w Poznaniu i Bytomiu) wrócił do Warszawy i od lutego 1953 r. do końca 1961 r. był etatowym reżyserem stołecznej Opery. Zrealizował tu m.in. Toskę Pucciniego (1953), Czterech gburów Wolfa-Ferrariego (1954), Damę pikową Czajkowskiego (1955), Lohengrina Wagnera (1956), Cyrulika sewilskiego Rossiniego i Carmen Bizeta (1957), Don Giovanniego Mozarta (1958), Rigoletta Verdiego (1960) i Manru Paderewskiego (1961). Nadal reżyserował gościnnie, nierzadko prapremiery, w Gdańsku, Poznaniu, Łodzi i Państwowej Operze Objazdowej. W warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej otrzymał nomi­nację profesorską. Jego uczniami byli m.in. Hanna Rumowska, Hanna Lisowska, Urszula Koszut, Bożena Brun-Barań­ska. Wraz z żoną wydał książkę Elementy techniki wokalnej (1974). Ogłosił też wiele artykułów z dziedziny wo­kalistyki.

Należał do czołowych tenorów okresu przedwojen­nego. Obdarzony głosem lirycznym, o ciepłym i szlachetnym brzmieniu, sięgał także po partie o charakterze bohaterskim.