-
Nota biograficzna
IWONA SACZUK, reżyser dźwięku. W średniej szkole muzycznej kształciła się w zakresie gry na fortepianie. Wyższe studia odbyła na Wydziale Teorii, Kompozycji i Dyrygentury w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (PWSM), wieńcząc je pracą magisterską z dziedziny reżyserii dźwięku pisaną pod kierunkiem wybitnego specjalisty od akustyki Andrzeja Rakowskiego. Z uzyskanym dyplomem w 1977 roku podjęła pracę w warszawskim Teatrze Wielkim. Do jej głównych zadań należy uczestnictwo na zasadach muzyka orkiestrowego współpracującego ściśle z dyrygentem i partyturą, a także z reżyserem, w przygotowaniach do premiery i w późniejszych spektaklach. Bierze udział w próbach i realizuje stosownie do potrzeb inscenizacyjnych lub wymogów akustycznych nagłośnienie sceny na widownię, nagłośnienie chórów, solistów, orkiestr zascenicznych, słabiej słyszalnych instrumentów orkiestry (flet, harfa, klawesyn), „przesyłanie” dźwięku orkiestry w najróżniejsze miejsca sceny, gdzie akurat usytuowani są wykonawcy. Do niej należy również wytwarzanie efektów dźwiękowych stosowanych w wielu przedstawieniach, jak Mackbeth Verdiego (1985) czy Madame Butterfly Pucciniego (1999). Inaczej, gdy dyrygent wprowadza do przedstawienia, jako efekt specjalny, lub wynikający z didaskaliów, odtworzenie gotowego nagrania, np. fragmentów muzyki zascenicznej w Rigoletto Verdiego (1977), Nabucco Verdiego (1992), Parsifalu Wagnera (1993) czy Barkaroli w Opowieściach Hoffmanna Offenbacha (2007). Wówczas dokonuje, z operowymi zespołami, wcześniejszych nagrań takich efektów i fragmentów. Zajmuje się też wzmacnianiem głosów śpiewaków, bądź przez rozmieszczoną na scenie instalację mikrofonową (tak było w przypadku Andrea Chénier Giordana, 2005), bądź zaopatrzenie solistów w mikroporty, jak W krainie czarodziejskiego fletu Mozarta (2007) i w Diabłach z Loudun Pendereckiego (2013), które były nadzwyczaj skomplikowaną pod tym względem realizacją. Taki zabieg wymaga utrzymania właściwych proporcji brzmienia między śpiewem solistów a chórem i orkiestrą oraz nieprzerwanej kontroli intensywności i jakości tego brzmienia z użyciem rozbudowanej konsolety mikserskiej.
Waga „dogłośnienia” solisty, a nawet jego doboru pod kątem odpowiedniej barwy głosu wzrasta, gdy partia, czy postać przez niego odtwarzana znajduje się ze względów sytuacyjnych, albo woli dyrygenta bądź reżysera, poza sceną (Pastuszek w Tosce Pucciniego), w wysokim paśmie okna scenicznego (Kogucik na wieży w Złotym Koguciku Rimskiego-Korsakowa), lub wewnątrz dekoracji (smok Fafner w Zygfrydzie Wagnera). W operach współczesnych (np. Joanny Bruzdowicz) przychodziło łączyć muzykę żywą z muzyką elektroniczną, uprzednio zarejestrowaną na taśmie. Szczególną formę, stawiającą jeszcze inne zadania przed reżyserem dźwięku, miała interaktywna opera kameralna Fedra Dobromiły Jaskot wystawiona na Scenie im. Młynarskiego (2006). Ze wszystkich tego rodzaju dyskretnych operacji toczących się poza sceną, słuchacz i widz nie zdaje sobie sprawy. Praca reżysera dźwięku potwierdza swą wagę podczas występów Teatru Wielkiego w najróżniejszych miejscach i salach za granicą – a było ich bardzo wiele. Mimo odmiennych przestrzeni i warunków akustycznych przedstawienie winno przebiegać w ustalonym kształcie brzmieniowym.
Iwona Saczuk kieruje kilkuosobową ekipą techników. Nagrywa wszystkie, od chwili otwarcia odbudowanego Teatru w 1965 roku, premiery, wznowienia, ważniejsze występy gościnne, niektóre koncerty i uroczystości okolicznościowe. Składa się to na bogate archiwum dźwiękowe Teatru. W niektórych przypadkach ekipa używa aparatury przenośnej, gdy rejestruje rozmaite wydarzenia odbywające się we Foyer Głównym bądź w Salach Redutowych, jak sesje, konferencje prasowe, koncerty dla dzieci. Jeszcze inny rodzaj działalności, to spektakle baletowe odtwarzane w całości z taśmy, albo minidysku. Stosuje się to często w spektaklach Sceny im. Młynarskiego (Święta wiosna, Coś jakby, Hamlet), a także w przedstawieniach gościnnych, np. Baletu Borisa Ejfmana. Ale nawet i wtedy reżyser dźwięku ustala z choreografem lub z tancerzami miejsca, w których zachodzi potrzeba np. wstrzymania biegu muzyki.
Od lat Iwonę Saczuk łączy współpraca z Państwową Szkołą Baletową im. Romana Turczynowicza w Warszawie. Dokonuje nagrań płytowych, m.in. Aidy Verdiego i Parii Moniuszki z zespołami Teatru Wielkiego w Łodzi. Jest wieloletnim członkiem Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków (SPAM).
Praca reżysera dźwięku w Teatrze wymaga głębokiej wiedzy technicznej, akustycznej, muzycznej – w tym biegłego czytania partytur - i ogromnego doświadczenia. Iwona Saczuk należy do doskonałych specjalistów w tym trudnym zawodzie.
-
Inscenizacja (103)
- Realizacja dźwięku, Capuleti i Montecchi, 26.01.1991
- Realizacja dźwięku, Flis, 28.04.1991
- Realizacja dźwięku, Manru, 29.06.1991
- Realizacja dźwięku, Krakowiacy i Górale czyli cud mniemany, 23.11.1991
- Realizacja dźwięku, Nabucco, 26.06.1992
- Realizacja dźwięku, Salome, 09.01.1993
- Realizacja dźwięku, Kynolog w rozterce, 08.05.1993
- Realizacja dźwięku, Raj utracony, 21.11.1993
- Realizacja dźwięku, Nędza uszczęśliwiona, 28.01.1994
- Realizacja dźwięku, Quo vadis, 29.07.1994
- Realizacja dźwięku, Straszny dwór, 25.01.1995
- Realizacja dźwięku, Kolonia karna, 09.06.1995
- Realizacja dźwięku, Wyrywacz serc, 16.09.1995
- Realizacja dźwięku, Carmen, 30.09.1995
- Realizacja dźwięku, Śpiewnik domowy, 15.06.1996
- Realizacja dźwięku, Litwini, 20.11.1996
- Realizacja dźwięku, Widma, 26.11.1996
- Realizacja dźwięku, Kawaler srebrnej róży, 26.01.1997
- Realizacja dźwięku, Rigoletto, 12.03.1997
- Realizacja dźwięku, Chopin, 17.05.1997
- Realizacja dźwięku, Simon Boccanegra, 09.12.1997
- Realizacja dźwięku, Straszny dwór, 09.01.1998
- Realizacja dźwięku, Semiramida, 13.02.1998
- Realizacja dźwięku, Bal maskowy, 25.04.1998
- Realizacja dźwięku, Cosi fan tutte, 09.05.1998
- Realizacja dźwięku, Pan Marimba, 27.09.1998
- Realizacja dźwięku, Don Giovanni, 03.12.1998
- Realizacja dźwięku, Zamek księcia Sinobrodego, 16.04.1999
- Realizacja dźwięku, Madame Butterfly, 29.05.1999
- Realizacja dźwięku, Tankred, 30.01.2000
- Realizacja dźwięku, Król Roger, 10.03.2000
- Realizacja dźwięku, The music programme, 07.04.2000
- Realizacja dźwięku, Don Carlos, 22.10.2000
- Realizacja dźwięku, Straszny dwór, 09.02.2001
- Realizacja dźwięku, Ignorant i szaleniec, 04.05.2001
- Realizacja dźwięku, Otello, 08.06.2001
- Realizacja dźwięku, Siedem grzechów głównych, 16.11.2001
- Realizacja dźwięku, Oniegin, 05.04.2002
- Realizacja dźwięku, Wesoła wdówka, 16.05.2002
- Realizacja dźwięku, Don Giovanni, 08.12.2002
- Realizacja dźwięku, Podróż do Reims, 06.04.2003
- Realizacja dźwięku, La Rondine, 08.06.2003
- Realizacja dźwięku, Ubu Rex, 02.10.2003
- Realizacja dźwięku, Sera, 08.11.2003
- Realizacja dźwięku, Potępienie Fausta, 19.12.2003
- Realizacja dźwięku, Salome, 25.06.2004
- Realizacja dźwięku, Tosca, 15.10.2004
- Realizacja dźwięku, Dama pikowa, 19.12.2004
- Realizacja dźwięku, Aida, 24.04.2005
- Realizacja dźwięku, Andrea Chénier, 15.10.2005
- Realizacja dźwięku, Walkiria, 22.10.2005
- Realizacja dźwięku, Curlew river Cykl Terytoria, 05.11.2005
- Realizacja dźwięku, Wozzeck, 05.01.2006
- Realizacja dźwięku, Zapiski tego, który zniknął, 21.01.2006
- Realizacja dźwięku, La Bohème, 30.03.2006
- Realizacja dźwięku, Fedra, 07.04.2006
- Realizacja dźwięku, Czarodziejski flet, 16.06.2006
- Realizacja dźwięku, Iwona Księżniczka Burgunda, 01.02.2007
- Realizacja dźwięku, W krainie czarodziejskiego fletu, 22.02.2007
- Realizacja dźwięku, Cyrulik sewilski, 31.05.2007
- Realizacja dźwięku, Via Sancta Ojcu Świętemu, 15.10.2007
- Realizacja dźwięku, Zabobon czyli Krakowiacy i Górale, 30.10.2007
- Realizacja dźwięku, Opowieści Hoffmanna, 30.11.2007
- Realizacja dźwięku, Magiczny Doremik, 18.01.2008
- Realizacja dźwięku, Łucja z Lammermooru, 30.03.2008
- Realizacja dźwięku, Faust, 26.10.2008
- Realizacja dźwięku, Verbum Nobile, 14.02.2009
- Realizacja dźwięku, Lukrecja Borgia, 26.04.2009
- Realizacja dźwięku, Orfeusz i Eurydyka, 23.05.2009
- Realizacja dźwięku, Borys Godunow, 30.10.2009
- Realizacja dźwięku, Zagłada domu Usherów Cykl terytoria, 07.11.2009
- Realizacja dźwięku, Ofelie: Śmierć przez wodny śpiew, 11.12.2009
- Realizacja dźwięku, Traviata, 25.02.2010
- Realizacja dźwięku, Oresteia, 14.03.2010
- Realizacja dźwięku, Elektra, 24.03.2010
- Realizacja dźwięku, Katia Kabanowa, 25.04.2010
- Realizacja dźwięku, Sudden Rain, 13.05.2010
- Realizacja dźwięku, Pasażerka, 08.10.2010
- Realizacja dźwięku, Wesele Figara, 10.12.2010
- Realizacja dźwięku, Trojanie, 11.01.2011
- Realizacja dźwięku, Jakob Lenz, 07.05.2011
- Realizacja dźwięku, Król Roger, 01.07.2011
- Realizacja dźwięku, Halka, 23.12.2011
- Realizacja dźwięku, Senso, 16.02.2012
- Realizacja dźwięku, Latający Holender, 16.03.2012
- Realizacja dźwięku, Medeamaterial, 28.04.2012
- Realizacja dźwięku, Słowik, 26.05.2012
- Realizacja dźwięku, Manon Lescaut, 23.10.2012
- Realizacja dźwięku, Don Carlo, 13.01.2013
- Realizacja dźwięku, Sprawa Makropulos, 17.02.2013
- Realizacja dźwięku, Lady Sarashina, 12.04.2013
- Realizacja dźwięku, Dla głosów i rąk, 23.05.2013
- Realizacja dźwięku, Transcryptum, 23.05.2013
- Realizacja dźwięku, Diabły z Loudun, 02.10.2013
- Realizacja dźwięku, Lohengrin, 11.04.2014
- Realizacja dźwięku, Moby Dick, 25.06.2014
- Realizacja dźwięku, Kupiec wenecki, 24.10.2014
- Realizacja dźwięku, Maria Stuart, 20.02.2015
- Realizacja dźwięku, Wilhelm Tell, 21.06.2015
- Realizacja dźwięku, Straszny dwór, 08.11.2015
- Realizacja dźwięku, Łaskawość Tytusa, 16.01.2016
- Realizacja dźwięku, Salome, 22.03.2016
- Realizacja dźwięku, Tristan i Izolda, 12.06.2016
