Zdzisława Donat
Nota biograficzna
Zdzisława Donat, śpiewaczka – sopran koloraturowy. Wychowała się w Poznaniu i z muzyką miała kontakt od dzieciństwa, lecz studia ukończyła na Politechnice Warszawskiej na Wydziale Mechaniczno-Technologicznym. Uzyskała tytuł inżyniera mechaniki precyzyjnej w zakresie urządzeń optycznych i przez pewien czas pracowała w swoim zawodzie.
Jednocześnie kształciła głos w średniej szkole muzycznej w Warszawie w klasie Zofii Brégy. Na egzaminie dyplomowym wykonała arię Królowej Nocy Der Hölle Rache z II aktu Czarodziejskiego fletu. Na Międzynarodowym Konkursie Wokalnym w ramach Światowego Festiwalu Młodzieży w Helsinkach otrzymała brązowy medal (1962). Porzuciła zajęcie inżyniera i zaangażowała się do Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego. Walcząca zwykle z tremą, nabyła tam doświadczenia scenicznego. Przyjął ją do Opery Poznańskiej ówczesny jej dyrektor, Robert Satanowski. Zadebiutowała pod jego batutą w tzw. spodenkowej roli Janusza w Paziach Królowej Marysieńki Dunieckiego (1964). W Poznaniu wykonywała różne role operowe i operetkowe. Zdobyła Premier Grand Prix na Międzynarodowym Konkursie Śpiewu Solowego w Tuluzie (1967) i rozpoczęła występy zagraniczne. W Poznaniu wzbudziła poruszenie jako Łucja z Lammermooru w operze Donizettiego (1968). W Warszawskiej Operze Kameralnej dyrektor Stefan Sutkowski powierzył jej tytułową rolę Serpiny w La serva padrona Paisiella. Występowała w Teatrze w Pomarańczarni w Łazienkach (1971), mając za partnera Jerzego Artysza; obecny na widowni Jan Krenz, ówczesny dyrektor stołecznego Teatru Wielkiego, zaproponował jej angaż.
Prawdziwy zachwyt budziła w repertuarze mozartowskim i zyskała opinię „sławnej mozarcistki”. W tym samym czasie pojawiła się na warszawskiej scenie Wielkiego jako tytułowa Łucja z Lammermooru (1972) i przyjęła zaproszenie do Monachium Kurta Pscherera, dyrektora tamtejszego Theater am Gärtnerplatz. Wcześniej Pscherer reżyserował w Poznaniu Czarodziejski flet Mozarta, tam właśnie usłyszał Zdzisławę Donat. Jej Królowa Nocy w 1992 r. olśniła Monachium i rozpoczęła długą serię występów na scenach Niemiec, Włoch, Kanady, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii, Francji, Japonii. Donat śpiewała Królową Nocy w wiedeńskiej Staatsoper (1974), londyńskiej Covent Garden (1979), nowojorskiej Metropolitan Opera (1981) i mediolańskiej La Scali. Podbiła zatem cztery teatry tworzące koronę scen operowych świata. W Salzburgu na Festiwalu Mozartowskim królowała w Czarodziejskim flecie od 1979 r. przez osiem sezonów. Rezultatem tego triumfu stało się nagranie tej opery z jej udziałem i w wybornej obsadzie pozostałych solistów, z orkiestrą Wiedeńskich Filharmoników pod dyrekcją Jamesa Levine’a.
W Monachium była gwiazdą i zdobyła przywilej wpływania na repertuar: sama sobie wybierała role, grano to, co wybrała. Natomiast w Warszawie przez scenę Teatru Wielkiego przemykała prawie niepostrzeżenie. Na Scenie Kameralnej była Klarysą w operze Haydna Świat na księżycu (1973) i śpiewała w kapitalnej baletowej burlesce do utworu Augustyna Blocha, z partią dla koloratury, Salmo gioioso (1976) – z tym spektaklem wyjechała z zespołem Teatru na występy do Wilna i Leningradu (1977). Pierwsze zachwyty polskiej prasy spłynęły na nią po Gildzie w Rigoletcie Verdiego (1977). Olśniła wszystkich jako Panna Ewa w Hrabinie Moniuszki (1982), choć przecież postać ta w operze wykonuje tylko jedną arię. Opiewano jej Olimpię w Opowieściach Hoffmanna Offenbacha (1982) i Łucję z Lammermooru (1984). Odtwarzała rolę Marceliny w Beethovenowskim Fideliu i wraz z całym przedstawieniem pojechała na występy do Teatru Bolszoj w Moskwie (1985). Była czarowną Królową Szemachańską w Złotym koguciku Rimskiego-Korsakowa (1986), którą reżyser Laco Adamik ustroił w paryskie futro i twarzowy kapelusz, oplatając jej zgrabną sylwetkę w wężową czerń.
Prywatnie bezpretensjonalna; mówi cicho, wydaje się osobą nieco roztargnioną i nieśmiałą. Toteż kreowaną w Warszawie Violettę w Traviacie (1987) przyjęto powściągliwie: „zachowuje się w tej roli tak nobliwie i dystyngowanie, iż nikomu chyba przyjść nie może do głowy, by mogła mieć coś wspólnego ze środowiskiem osób uprawiających najstarszy zawód świata...”, pisano. Fenomenalnie zaś śpiewała Julię w operze Belliniego I Capuleti e i Montecchi (1991). W Teatrze Wielkim sięgnęła też po repertuar... wagnerowski, wzorem największych śpiewaczek różnych epok przyjmując partię Ptaka leśnego w Zygfrydzie (1989), a potem jednej z Dziewcząt-Kwiatów w warszawskim Parsifalu (1993). W Monachium wystąpiła na jubileuszu Kurta Pscherera (1995); artyści dziękowali mu za czas teatralnej dyrekcji i osiągnięcia reżyserskie. Donat czyniła to słowami specjalnie dobranej do okoliczności mozartowskiej arii.
Jest profesorem Wydziału Wokalnego Warszawskiego Uniwersytetu Muzycznego, uczyła również w Krakowskiej Akademii Muzycznej, a także w Korei Południowej. Była członkiem jury VI Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Stanisława Moniuszki (2007), organizowanego przez Teatr Wielki – Operę Narodową.
Wystawienia (202)
- 09.03.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermooru
- 03.04.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermooru
- 25.04.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 13.06.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermooru
- 20.08.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 27.08.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 19.09.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 29.09.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Cyrulik sewilski
- 03.10.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 18.10.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 03.12.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 07.12.1972, Teatr Wielki w Warszawie, Cyrulik sewilski
- 28.01.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Cyrulik sewilski
- 06.02.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 18.02.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Salmo gioioso
- 08.03.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 15.04.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 28.04.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Cyrulik sewilski
- 05.05.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 13.05.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Salmo gioioso
- 30.05.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 03.06.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Salmo gioioso
- 30.06.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 09.09.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 15.09.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Salmo gioioso
- 20.09.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 23.09.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Salmo gioioso
- 13.10.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Cyrulik sewilski
- 04.11.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Salmo gioioso
- 17.11.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Świat na księżycu
- 30.11.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Cyrulik sewilski
- 04.12.1973, Teatr Wielki w Warszawie, Cyrulik sewilski
- 17.01.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Cyrulik sewilski
- 24.01.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 26.01.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Świat na księżycu
- 08.02.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Cyrulik sewilski
- 16.02.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Świat na księżycu
- 27.04.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Świat na księżycu
- 11.05.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Salmo gioioso
- 29.05.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermooru
- 30.05.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Świat na księżycu
- 21.06.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 23.06.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Świat na księżycu
- 03.07.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 21.09.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Świat na księżycu
- 03.12.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 07.12.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Świat na księżycu
- 10.12.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermooru
- 14.12.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Świat na księżycu
- 21.12.1974, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 18.01.1975, Teatr Wielki w Warszawie, Świat na księżycu
- 25.06.1975, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 06.03.1976, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 14.03.1976, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 19.04.1976, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermooru
- 29.05.1976, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 01.06.1976, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 29.06.1976, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermooru
- 10.10.1976, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermooru
- 31.12.1976, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 05.01.1977, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermooru
- 06.02.1977, Teatr Wielki w Warszawie, Salmo gioioso
- 14.06.1977, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 08.07.1977, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 23.10.1977, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 11.11.1977, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 20.12.1977, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 30.12.1977, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 05.02.1978, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 15.04.1978, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 19.05.1978, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 19.11.1978, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 03.12.1978, Teatr Wielki w Warszawie, Straszny dwór
- 22.12.1978, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 31.12.1978, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 28.01.1979, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 27.04.1979, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 25.05.1979, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 21.06.1979, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 24.10.1979, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 09.11.1979, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 04.12.1979, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 02.02.1980, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 22.03.1980, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 07.04.1980, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 12.09.1980, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 24.10.1980, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 26.12.1980, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 26.06.1981, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 28.06.1981, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 03.12.1981, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 07.02.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 05.03.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 30.03.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 12.04.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 28.04.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 28.05.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 17.06.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 26.06.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 27.06.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 30.09.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 21.10.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 14.11.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 23.11.1982, Teatr Wielki w Warszawie, Opowieści Hoffmanna
- 26.01.1983, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 06.02.1983, Teatr Wielki w Warszawie, Opowieści Hoffmanna
- 25.02.1983, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 01.03.1983, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 24.04.1983, Teatr Wielki w Warszawie, Opowieści Hoffmanna
- 27.05.1983, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 14.06.1983, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 20.09.1983, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 29.11.1983, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 02.02.1984, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 03.05.1984, Teatr Wielki w Warszawie, Opowieści Hoffmanna
- 18.09.1984, Teatr Wielki w Warszawie, Rigoletto
- 29.09.1984, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermoor
- 18.11.1984, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermoor
- 18.01.1985, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermoor
- 25.01.1985, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermoor
- 24.02.1985, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermoor
- 14.04.1985, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 27.04.1985, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 11.05.1985, Teatr Wielki w Warszawie, Fidelio
- 25.05.1985, Teatr Wielki w Warszawie, Fidelio
- 03.06.1985, Teatr Wielki w Warszawie, Fidelio
- 24.10.1985, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 07.11.1985, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 18.01.1986, Teatr Wielki w Warszawie, Złoty kogucik
- 29.01.1986, Teatr Wielki w Warszawie, Złoty kogucik
- 30.01.1986, Teatr Wielki w Warszawie, Złoty kogucik
- 07.02.1986, Teatr Wielki w Warszawie, Złoty kogucik
- 23.02.1986, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 25.05.1986, Teatr Wielki w Warszawie, Złoty kogucik
- 07.06.1986, Teatr Wielki w Warszawie, Złoty kogucik
- 12.06.1986, Teatr Wielki w Warszawie, Uprowadzenie z seraju
- 16.01.1987, Teatr Wielki w Warszawie, Czarodziejski flet
- 22.02.1987, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 27.02.1987, Teatr Wielki w Warszawie, Czarodziejski flet
- 05.03.1987, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 20.03.1987, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 31.03.1987, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 13.09.1987, Teatr Wielki w Warszawie, Czarodziejski flet
- 22.09.1987, Teatr Wielki w Warszawie, Łucja z Lammermoor
- 28.10.1987, Teatr Wielki w Warszawie, Czarodziejski flet
- 10.02.1988, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 18.02.1988, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 14.05.1988, Teatr Wielki w Warszawie, Hrabina
- 29.10.1988, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 02.11.1988, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 03.03.1989, Teatr Wielki w Warszawie, Zygfryd
- 07.03.1989, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 15.12.1989, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 21.01.1990, Teatr Wielki w Warszawie, Zygfryd
- 02.02.1990, Teatr Wielki w Warszawie, Zygfryd
- 09.02.1990, Teatr Wielki w Warszawie, Zygfryd
- 22.04.1990, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 27.06.1990, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 13.09.1990, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 24.11.1990, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 26.01.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Capuleti i Montecchi
- 29.01.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Capuleti i Montecchi
- 03.02.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Capuleti i Montecchi
- 10.03.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Capuleti i Montecchi
- 17.03.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 28.04.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 19.05.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Capuleti i Montecchi
- 22.05.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Capuleti i Montecchi
- 25.05.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Dies irae
- 26.05.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Dies irae
- 28.05.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Dies irae
- 07.06.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Dies irae
- 12.06.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Dies irae
- 21.06.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 22.10.1991, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 30.01.1992, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 21.03.1992, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 03.06.1992, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 06.11.1992, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 27.11.1992, Teatr Wielki w Warszawie, Traviata
- 26.03.1993, Teatr Wielki w Warszawie, Parsifal
- 28.03.1993, Teatr Wielki w Warszawie, Parsifal
- 10.04.1993, Teatr Wielki w Warszawie, Parsifal
- 11.04.1993, Teatr Wielki w Warszawie, Parsifal
- 12.04.1993, Teatr Wielki w Warszawie, Parsifal
- 13.04.1993, Teatr Wielki w Warszawie, Parsifal
- 14.04.1993, Teatr Wielki w Warszawie, Parsifal
- 19.05.1993, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Traviata
- 15.10.1993, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Dies irae
- 17.10.1993, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Dies irae
- 22.10.1993, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Parsifal
- 24.10.1993, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Parsifal
- 27.10.1993, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Parsifal
- 05.11.1993, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Dies irae
- 12.11.1993, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Dies irae
- 11.03.1994, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Dies irae
- 13.03.1994, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Dies irae
- 01.04.1994, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Parsifal
- 03.04.1994, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Parsifal
- 17.04.1994, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Dies irae
- 24.04.1994, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Dies irae
- 13.05.1994, Teatr Wielki w Warszawie Opera Narodowa, Dies irae