-
Nota biograficzna
Barbara Rajska (Zaręba) ‒ pierwsza solistka baletu Teatru Wielkiego w latach 1976-83, później solistka zespołu Danza Viva w Badisches Staatstheater w Karlsruhe (1983-92), a także pedagog tańca klasycznego. Urodziła się w Warszawie jako Barbara Zaręba. Dwukrotnie zamężna: najpierw z dyrygentem Wojciechem Rajskim (stąd jej nazwisko sceniczne), a później z Tadeuszem Mataczem, pierwszym solistą baletu Teatru Wielkiego.
W 1971 roku ukończyła warszawską szkołę baletową, ucząc się m.in. pod kierunkiem Elżbiety Jaroń, Izabeli Gorzkowskiej, Henryka Giero i Iriny Michajliczenko. W 1971 roku została zaangażowana do zespołu baletowego Teatru Wielkiego w Warszawie, a potem była kolejno: koryfejką (1973), solistką (1974) i od 1976 roku pierwszą solistką baletu. Laureatka VIII nagrody (z Waldemarem Wołk-Karaczewskim jako partnerem) II Światowego Konkursu Baletowego w Tokio (1978). W rok później otrzymała wyróżnienie za partnerowanie na Ogólnopolskim Konkursie Tańca Scenicznego i Choreografii w Gdańsku (występując poza konkursem jako partnerka niepunktowana). Zdobyła także VI nagrodę (z Ireneuszem Wiśniewskim jako partnerem) na III Światowym Konkursie Baletowym w Osace (1980). W 1983 roku otrzymała Złoty Krzyż Zasługi.
Występowała na scenie Teatru Wielkiego w repertuarze klasycznym i neoklasycznym (do 1974 roku pod panieńskim nazwiskiem, jako Barbara Zaręba), odznaczając się doskonałą techniką i wdziękiem. Jej ważniejsze role, to: Uliczna Tancerka w Don Kichocie (chor. A. Cziczinadze, muz. L. Minkus, 1974), Narzeczona i jeden z Czterech Łabędzi (1974) oraz solistka w pas de trois (1975) w Jeziorze łabędzim (chor. trad. / B. Chaliułow, muz. P. Czajkowski), solistka Danse profane w Danse sacrée, Danse profane (chor. W. Borkowski, muz. C. Debussy, 1974), Przyjaciółka Swanildy i Swanilda w Coppelii (chor. trad. / Messerer, muz. L. Delibes, 1974), tancerka w Polymorphii (chor. J. Makarowski, muz. K. Penderecki, 1974), Ewa w Adamie i Ewie (chor. B. Cullberg, muz. H. Rosenberg, 1975), solistka Tańca z czynelami w Spartakusie (chor. J. Czanga, muz. A. Chaczaturian, 1975), Kolombina w Karnawale (chor. W. Gruca, muz. R. Schumann, 1975), I solistka w Walcu cis-moll i solistka w Walcu Ges-dur op. 70 w Sylfidach (chor. M. Fokin / R. Kuzniecowa, muz. F. Chopin, 1976), tytułowa Giselle i solistka w pas de deux I aktu (chor. trad. / A. Gridin, I. Michalijczenko, muz. A. Adam, 1976), Zośka w Weselu w Ojcowie (chor. W. Gruca, muz. K. Kurpiński, J. Damse, 1976) i solistka w III Symfonii (chor. W. Gruca, muz. T. Baird, 1976). Była pierwszą odtwórczynią roli Lise w polskiej realizacji La Fille mal gardée (Córki źle strzeżonej, chor. F. Ashton, muz. F. Hérold, 1977), a także: I solistką w Symfonii g-moll (chor. H. Konwiński, muz. W. A. Mozart, 1978), solistką w wariacji Flet w Suite en blanc (chor. S. Lifar, muz. E. Lalo, 1978), Arycją w Fedrze (chor. S. Lifar, muz. G. Auric, 1978), Niną w Maskaradzie (chor. W. Gruca, muz. A. Chaczaturian, 1979), Zobeidą w Szeherezadzie (chor. R. Kuzniecowa, muz. N. Rimski-Korsakow, 1979), tytułową Carmen (chor. W. Jelizariew, muz. G. Bizet / R. Szczedrin, 1979), solistką w Symfonii klasycznej (chor. W. Jelizariew, muz. S. Prokofiew,1980), M-lle Grahn w Grand pas de quatre (chor. trad. / A. Alonso, muz. C. Pugni, 1980), Esperanzą w Popołudniowej sjeście (chor. A. Méndez, muz. E. Lecuona, 1980), Ewą w Stworzeniu świata (chor. M. Kůra, muz. A. Pietrow, 1981), Młodą Dziewczyną w Fantazjach (E. Walter, muz. P. Czajkowski, 1981) i Księżniczką Aurorą w Śpiącej królewnie (chor. trad. / P. Gusiew, muz. P. Czajkowski, 1983).
W 1983 roku wyjechała z mężem Tadeuszem Mataczem do Niemiec i została solistką w zespole Danza Viva pod dyrekcją Germinala Casado w Badisches Staaststheater w Karlsruhe. Występowała tam nadal jako Barbara Rajska, tańcząc solowe partie w takich choreografiach szefa zespołu, jak: Carmina burana (muz. C. Orff, 1983), Viva Vivaldi (muz. A. Vivaldi, 1983), La belle Otero (muz. collage, 1984), Die drei Musketiere (Trzej muszkieterowie, muz. M.-A. Charpentier, F. Couperin, G. F. Händel, J.-B. Lully, 1984), Hommage à Manuel de Falla (muz. M. de Falla, 1985), Sylvia (muz. L. Delibes, 1985), Lorca, o así que pasen cincuenta años (muz. I. Albéniz, M. de Falla, E. Granados, F. G. Lorca, P. Sorozábal, 1986), Pelleas et Melisande (Peleas i Melizanda, muz. G. Fauré, 1987), Ballettabend (muz. G. Mahler, H. Berlioz, L. van Beethoven, 1987), Ines de Castro (muz. S. Xarhakos, 1988), Amaterasu (tradycyjna muzyka japońska, 1988), Namouna (muz. E. Lalo, 1989), Hommage à Dvořák (muz. A. Dvořàk), Kristalle (muz. B. Bartók, 1990), Nôtre-Dame de Paris (muz. A. Branduardi, M. Prätorius, G. Dufay, G. Mainerio, T. Susato, 1990), Artur Rimbaud, ou une Saison en Enfer (muz. G. Bizet, E. Satie, C. Saint-Saëns, Ch. Gounod, M. Ravel, J. Massenet, 1991), Mozartiana (muz. W. A. Mozart, 1991) i Die Entfuerung Europas (muz. J. Offenbach, 1991).
W 1992 roku zakończyła karierę sceniczną i rozpoczęła dwuletnie studia w dziedzinie pedagogiki tańca, prowadzone pod patronatem Ministerstwa Kultury Badenii-Wirtembergii. Po ich ukończeniu praktykowała w Karlsruhe jako nauczycielka tańca w prywatnych studiach. W 1999 roku przeniosła się do Stuttgartu, gdzie jej mąż Tadeusz Matacz (w latach 1979-83 pierwszy solista baletu Teatru Wielkiego, a potem solista zespołu Danza Viva Germinala Casado w latach 1984-92 oraz pedagog i baletmistrz w Badisches Staatstheater w Karlsruhe w latach 1992-98) został dyrektorem i nauczycielem znanej szkoły baletowej im. Johna Cranko (John Cranko Schule). W 2005 roku również ona, jako Barbara Matacz, została pedagogiem klas wstępnych w tej uczelni.
Joanna Sibilska-Siudym
