Zygmunt Latoszewski

ZYGMUNT LATOSZEWSKI (26 IV 1902 Poznań – 18 I 1995 Warszawa), dyrygent – dyrektor teatru. W Konserwatorium w Poznaniu kształcił się w dziedzinie gry na skrzypcach i teorii muzyki (1919–1926), ukończył też muzykologię na Uniwersytecie Poznańskim, uzyskując tytuł doktora filozofii na podstawie rozprawy Pierwsze opery polskie Macieja Kamieńskiego (1933).

W okresie 1923–1929 uprawiał działalność recenzenta i redaktora w lokalnych i krajowych czasopismach muzycznych. Po dyrygenckim debiucie na koncercie z orkiestrą Opery Poznańskiej (1929) został zaangażowany do teatru i w sezonie 1929/30 przygotował tam premiery kilku operetek. Po wznowieniu działalności Teatru Wielkiego w 1933 r. (zawieszonej na skutek ogólnoświatowego kryzysu) dyrekcję powierzono Zygmuntowi Latoszewskiemu; miał wówczas 31 lat. Do wybuchu wojny (1939) kierował Operą Poznańską z wielkim powodzeniem.

            Okupację przebył w Warszawie, organizując wespół z Adamem Didurem koncerty z udziałem artystów polskich w restauracji Gastronomia i w kawiarni Lourse’a. W 1945 r.

powrócił do Poznania na stanowisko dyrektora tamtejszej Opery (1945–1948). W sezonie 1948/49 kierował połączonymi Filharmonią i Operą Warszawską i przygotował tu premierę Wesela Figara Mozarta. W latach 1949–1952 na Wybrzeżu budował poziom Filharmonii i zalążki Opery Bałtyckiej. W 1952 r. przeniesiony do Warszawy sprawował tu dyrekcję do 1954 r. Dyrygował licznymi przedstawieniami (Eugeniusz Oniegin Czajkowskiego, Cyganeria Pucciniego, Traviata Verdiego) i przygotował Halkę Moniuszki w reżyserii Leona Schillera na otwarcie siedziby Opery w odnowionym gmachu „Romy” (1953).

            W latach 1955–1961 dyrektor Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej dał pole do rozkwitu talentu choreograficznego Janiny Jarzynównej-Sobczak. Często wówczas występował gościnnie w Operze Warszawskiej, prowadząc m.in. spektakle Toski i Madame Butterfly Pucciniego oraz Aidy Verdiego. Sprawował tu nawet kierownictwo muzyczne premier baletów Pan Twardowski Różyckiego (1959) i Giselle Adama (1960). W okresie 1961–1972 dyrektor artystyczny Opery Łódzkiej wprowadził tę scenę do nowego gmachu Teatru Wielkiego (1967); zainicjował Łódzkie Spotkania Baletowe (1968).

            Długo pozostawał artystycznie aktywny. Jako dyrygent gościnny Teatru Wielkiego

w Warszawie przygotował tu Wesele Figara (1970) i znakomitą premierę Koronacji Poppei Monteverdiego (1972). Później pod jego kierownictwem muzycznym odbyły się jeszcze premiery

Hrabiny Moniuszki (1982) i Traviaty Verdiego (1987); 13 maja 1987 r. poprowadził galowy spektakl tej opery z okazji 85. rocznicy swych urodzin. W 90. urodziny zadyrygował spektaklem Madame Butterfly Pucciniego, a dwa dni później – Traviatą. Jego pierwszą żoną była ceniona przed wojną śpiewaczka (sopran), Halina Dudicz-Latoszewska.

            Był doskonałym dyrektorem opery; sprawował tę funkcję – z przerwą na czas wojny i okupacji – przez 39 lat (1933–1972) w czterech miastach. Wszędzie (z wyjątkiem Warszawy) osiągał stabilizację zespołów, konsolidował grupy solistów, trafnie układał obsady, otaczał dbałością dzieła rodzime, starannie przygotowywał premiery, wprowadzał do repertuaru opery i balety wartościowe, choć rzadko wykonywane, i potrafił zapewnić im powodzenie.

                                               Za: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, t. III (w druku)