-
Biographical note
Pierwszy solista Polskiego Teatru Tańca – Baletu Poznańskiego, solista baletu i główny choreograf Teatru Wielkiego w Warszawie, Opery Wrocławskiej, Teatru Wielkiego w Poznaniu, reżyser i wykładowca.
W 1966 roku ukończył poznańską szkołę baletową, ucząc się m.in. pod kierunkiem Władysława Milona, Conrada Drzewieckiego i Teresy Kujawy. Następnie został tancerzem w balecie Opery Poznańskiej kierowanym przez Conrada Drzewieckiego. Wystąpił m.in. w baletach Giselle (chor. trad. / N. Ułanowa, muz. A. Adam, 1967), Ognistym ptaku (chor. C. Drzewiecki, muz. I. Strawiński, 1967), Tempus Jazz 67 (chor. C. Drzewiecki, muz. J. Milian, 1967), Adagio na smyczki i organy (chor. C. Drzewiecki, muz. T. Albinioni, 1967), w Czarodziejskiej podróży w Dziecku i czarach (chor. C. Drzewiecki, muz. M. Ravel, 1968), Harnasiach (chor. E. Papliński, muz. K. Szymanowski, 1969), jako Benno i Rotbart w Jeziorze łabędzim (C. Drzewiecki, B. Kasprowicz, muz. P. Czajkowski, 1969), w Divertimento (chor. C. Drzewiecki, muz. B. Bartók, 1970), jako Jeden z trzech w Cudownym mandarynie (chor. C. Drzewiecki, muz. B. Bartók, 1970), jeden z trzech młodzieńców w Les Biches (chor. C. Drzewiecki, muz. F. Poulenc, 1972), a także jako solista w Sonacie na dwa fortepiany (chor. C. Drzewiecki, muz. B. Bartók, 1972) i Adagietto z V Symfonii (chor. C. Drzewiecki, muz. G. Mahler, 1973).
W 1973 roku wszedł w skład nowo powstałego zespołu Polskiego Teatru Tańca, w którym w 1976 roku został pierwszym solistą, tworząc znakomity duet z pierwszą solistką, Anną Staszak. Do jego najważniejszych kreacji należały m.in.: Dworzanin w Pawanie na śmierć infantki (chor. C. Drzewiecki, muz. M. Ravel, 1973), Juan w Epitafium dla Don Juana (chor. C. Drzewiecki, barokowa muzyka hiszpańska w oprac. E. Rudnika, 1974), Adam w Odwiecznych pieśniach (chor. C. Drzewiecki, muz. M. Karłowicz, 1975), Jazon w Medei (chor. T. Kujawa, muz. J. Łuciuk, 1975), solista w Krzesanym (chor. C. Drzewiecki, muz. W. Kilar, 1977). Jeszcze będąc tancerzem w zespole Drzewieckiego, rozpoczął współpracę jako choreograf m.in. z Teatrem Polskim (Ożenek Gogola, 1972), Teatrem im. A. Fredry w Gnieźnie (Świętoszek Moliera, 1973) i Teatrem Nowym w Poznaniu (Jak wam się podoba? Szekspira, 1974, Awantura w Chioggi Goldoniego, 1975).
Od sezonu 1979/80 związał się jako solista, choreograf i kierownik baletu z Operą Wrocławską. Stworzył dla tej sceny Quatro movimento (muz. B. Schäffer, 1980) oraz zatańczył ponownie Jazona w Medei T. Kujawy i Hermesa w Miłości Orfeusza (chor. T. Kujawa, muz. J. Łuciuk, 1980), a także Kazka w balecie Z chłopa król (chor. T. Kujawa, muz. G. Bacewicz, 1980).
Od 1982 roku podjął współpracę z Teatrem Wielkim w Warszawie. Stworzył kilka znakomitych kreacji wymagających świetnego aktorstwa, często zabarwionych szlachetnym komizmem: solista w pas de trois (chor. A. Méndez, muz. M. Mauri,1982), Zła Wróżka Carabosse w Śpiącej królewnie (chor. trad. / P. Gusiew, muz. P. Czajkowski, 1983), Wdowa Simone (1983) i Thomas, właściciel winnic (1991) w Córce źle strzeżonej (chor. F. Ashton, muz. F. Hérold), Gurn w La Sylphide (chor. A. Bournonville, muz. H. Lovenskield, 1984), Juan w Yermie (chor. T. Kujawa, muz. J. Rodrigo, J. Turina, 1984), Rotbart w Jeziorze łabędzim (chor. trad. / B. Chaliułow, muz. P. Czajkowski, 1984), Przełożona w Balu kadetów (chor. D. Lichine, muz. J. Strauss, 1986) i Ojciec Klary w Dziadku do orzechów (chor. A. Glegolski, muz. P. Czajkowski, 1989). Jednocześnie pełnił funkcję choreografa i kierownika baletu (do 1985 roku).
Dla Teatru Wielkiego opracował takie balety, jak: Trytony (muz. W. Rudziński, 1985), Gry (muz. C. Debussy, 1989), Dies irae (muz. R. Maciejewski, 1991), Legenda o Józefie (muz. R. Strauss, 1992), Święto wiosny (muz. I. Strawiński, 1993), Romeo i Julia (muz. S. Prokofiew, 1996), Symfonia tysiąca (muz. G. Mahler, reż. R. Peryt, 1996), Harnasie (muz. K. Szymanowski, 1997), Powracające fale (muz. M. Karłowicz, 1997), Krzesany (muz. W. Kilar, 1997), Cudowny mandaryn (muz. B. Bartók, 1999), Święta wiosna (muz. I. Strawiński, reż. K. Zaleski, 2001), Spartakus (muz. A. Chaczaturian, 2005), Pocałunki (muz. J. S. Bach, 2010), Kain i Abel (muz. A. Panufnik, 2012).
Opracował także liczne sceny i wstawki baletowe w operach, m.in.: Borys Godunow (muz. M. Musorgski, reż. M. Grzesiński, 1983), Jadwiga, królowa Polski (muz. K. Kurpiński, reż. M. Fołtyn, 1985), Olśnienie (muz. J. Satanowski, reż. J. Wiśniewski, 1989), Nabucco (muz. G. Verdi, reż. M. Weiss-Grzesiński, 1992), Salome (muz. R. Strauss, reż. M. Weiss-Grzesiński, 1993), Skrzypek na dachu (muz. J. Bock, reż. J. Gruza, 1993), Raj utracony (muz. K. Penderecki, reż. M. Weiss-Grzesiński, 1993), Noc Walpurgi w Fauście (muz. Ch. Gounod, reż. M. Weiss-Grzesiński, 1994), Straszny dwór (muz. S. Moniuszko, reż. M. Weiss-Grzesiński, 1995), Madame Butterfly (muz. G. Puccini, reż. M. Treliński, 1999), Król Roger (muz. K. Szymanowski, reż. M. Treliński, 2000), Otello (muz. G. Verdi, reż. M. Treliński, 2001), Siedem grzechów głównych (muz. K. Weill, reż. J. Wiśniewski, 2001), Oniegin (muz. P. Czajkowski, reż. M. Treliński, 2002), Don Giovanni (muz. W. A. Mozart, reż. M. Treliński, 2002). Przygotował także choreografię do Damy pikowej (muz. P. Czajkowski, reż. M. Treliński, Staatsoper Unter den Linden, Berlin, 2003, Teatr Wielki-Opera Narodowa, 2004), Andrei Chénier (muz. U. Giordano, reż. M. Treliński, Washington Opera, 2004, Teatr Wielki-Opera Narodowa, 2005), Aidy (muz. G. Verdi, reż. R. Laganà Manoli, 2005), La Bohème (muz. G. Puccini, reż. M. Treliński, 2006), Nabucco (muz. G. Verdi, reż. M. Weiss-Grzesiński, 2007), Lorenzaccio (muz. A. de Musset, reż. J. Lassalle, 2011), Cudu albo Krakowiaków i Górali (muz. J. Stefani, reż. J. Kilian, 2015).
W latach 1995–2006 piastował stanowisko dyrektora baletu Teatru Wielkiego - Opery Narodowej, a w okresie od początku 2007 do jesieni 2008 był dyrektorem artystycznym Teatru Wielkiego w Poznaniu. Następnie powrócił jako choreograf do Teatru Wielkiego w Warszawie i od sezonu 2012/13 jest tam choreografem-rezydentem. Jest także wykładowcą na wydziale aktorskim na Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie.
Współpracował z wieloma teatrami muzycznymi w Polsce, m.in. Teatrem Wielkim w Łodzi, Operą Bałtycką w Gdańsku, Teatrem Wielkim w Poznaniu, Operą Wrocławską, Operą Krakowską, Operą i Operetką w Szczecinie, a także z zespołami baletowymi: Polskim Teatrem Tańca – Baletem Poznańskim i Washington Ballet.
Opracował choreografię i ruch sceniczny do spektakli wielu teatrów dramatycznych ,m.in. Teatru Polskiego w Warszawie, Teatru im. S. Jaracza w Łodzi, Teatru im. J. Szaniawskiego w Płocku, Staatstheater w Kassel, Teatru im. J. Kochanowskiego w Opolu, Teatru Ateneum w Warszawie, Teatru Współczesnego w Warszawie, Teatru Dramatycznego w Warszawie, Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie, Teatru Studio im. S. I. Witkiewicza w Warszawie, Teatru im. J. Osterwy w Lublinie, Teatru Nowego w Poznaniu, Schauspielhaus w Düsseldorfie, Teatru Komedia w Warszawie, Teatru na Woli im. T. Łomnickiego w Warszawie, Teatru Polonia w Warszawie, Teatru Narodowego w Warszawie, OCH-Teatru w Warszawie, Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie oraz Teatru Wybrzeże w Gdańsku.
Współpracował z Teatrem Telewizji, biorąc udział jako choreograf w realizacji takich spektakli, jak: Grube ryby M. Bałuckiego (reż. J. Bratkowski, 1992), Miecz (reż. M. Szelachowski, 1993), Lekarz mimo woli (reż. B. Baer, 1995), Tańczyłem (reż. J. Englert, 1998), Don Kichot (reż. A. Domalik, 1999), Gra miłości i przypadku (reż. G. Holoubek, 2002) i Wesołych świąt (reż. G. Holoubek, 2003).Wystąpił w roli Mężczyzny w sztuce Top Dogs Ursa Widmera (reż. F. Zylber, 1999).
W 2012 roku powstał film dokumentalny, będący portretem artystycznym choreografa, pt. Zupa na puentach (reż. T. Drozdowicz, M. Nockowska). Jego taniec został zarejestrowany w filmach baletowych: Adagio (reż. G. Lasota, chor. C. Drzewiecki, 1969), Koncert na 707 ulic (reż. R. Pluciński, 1969), Gry (reż. G. Lasota, chor. C. Drzewiecki, 1970), Pieśni (reż. G. Lasota, chor. C. Drzewiecki, 1976), Pawana… Pavane pour une infante de faule (reż. i chor. C. Drzewiecki, 1978), Krzesany (reż. i chor. C. Drzewiecki, 1979). Wystąpił w kilku filmach fabularnych, m.in. Mocne uderzenie (reż. J. Passendorfer, 1966), Ostatni krąg będący częścią serialu Opowieści weekendowe (reż. K. Zanussi, 1997), jako Wodzirej w Przedwiośniu (reż. F. Bajon, 2001) i Wodzirej w Ślubach panieńskich (reż. F. Bajon, chor. E. Wesołowski, 2010), Opracował choreografię m.in. do serialu Modrzejewska (reż. J. Łomnicki, 1989), Oczarowanie Fryderyka (reż. I. Cywińska, 1999), Weiser (reż. W. Marczewski, 2000) oraz W ukryciu (reż. J. Kidawa-Błoński, 2013).
Był jurorem Ogólnopolskiego Konkursu Tańca i Choreografii w Gdańsku (1982, 1984) i przewodniczącym jury Ogólnopolskiego Konkursu Tańca im. Wojciecha Wiesiołłowskiego w Gdańsku (2007, 2009, 2011, 2013, 2015).
Otrzymał Medal Poznańskiej Galerii Nowej za szczególne osiągnięcia artystyczne (1976), Nagrodę Białego Bzu (1978), Srebrny Krzyż Zasługi (1985), Nagrodę Specjalną za choreografię do występu braci Marcina i Dawida Kupińskich do muzyki Legendy Henryka Wieniawskiego na IV Międzynarodowym Konkursie Tańca Współczesnego w Nagoi (2002), Nagrodę Stowarzyszenia Autorów ZAiKS w dziedzinie twórczości choreograficznej (2003) oraz Medal Komisji Edukacji Narodowej (2011).
W 2011 roku z okazji 45-lecia pracy artystycznej odbyło się setne przedstawienie Romea i Julii w jego choreografii. Artysta został uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Joanna Sibilska-Siudym
-
Production (53)
- Choreograf, Wesele Figara, 27.03.1983
- Choreograf, Borys Godunow, 30.09.1983
- Choreograf, Turandot, 15.12.1984
- Choreograf, Jadwiga Królowa Polska, 22.02.1985
- Choreograf, Trytony, 23.03.1985
- Choreograf, Mistrz i Małgorzata, 30.05.1987
- Choreograf, Gry, 26.05.1989
- Choreograf, Dies irae, 25.05.1991
- Choreograf, Nabucco, 26.06.1992
- Choreograf, Tides and Waves, 26.06.1992
- Choreograf, Cyrulik sewilski, 18.09.1992
- Choreograf, Legenda o Józefie, 02.10.1992
- Choreograf, Salome, 09.01.1993
- Choreograf, Parsifal, 26.03.1993
- Choreograf, Kynolog w rozterce, 08.05.1993
- Choreograf, Skrzypek na dachu, 19.06.1993
- Choreograf, Święto wiosny, 15.10.1993
- Choreograf, Raj utracony, 21.11.1993
- Choreograf, Wigilie polskie, 18.12.1993
- Choreograf, Faust, 18.06.1994
- Choreograf, Quo vadis, 29.07.1994
- Choreograf, Straszny dwór, 25.01.1995
- Choreograf, Wyrywacz serc, 16.09.1995
- Choreograf, Romeo i Julia, 18.05.1996
- Choreograf, Symfonia tysiąca, 10.11.1996
- Choreograf, Powracające fale, 10.11.1997
- Choreograf, Harnasie, 10.11.1997
- Choreograf, Krzesany, 10.11.1997
- Reżyser, Semiramida, 13.02.1998
- Choreograf, Cudowny mandaryn, 16.04.1999
- Choreograf, Zamek księcia Sinobrodego, 16.04.1999
- Choreograf, Madame Butterfly, 29.05.1999
- Choreograf, Król Roger, 10.03.2000
- Choreograf, Święto wiosny (wznowienie), 08.04.2000
- Choreograf, Gry (wznowienie), 08.04.2000
- Choreograf, Straszny dwór, 09.02.2001
- Choreograf, Otello, 08.06.2001
- Choreograf, Święta wiosna, 03.11.2001
- Choreograf, Siedem grzechów głównych, 16.11.2001
- Choreograf, Oniegin, 05.04.2002
- Choreograf, Peleas i Melizanda, 19.04.2002
- Choreograf, Don Giovanni, 08.12.2002
- Choreograf, Aida, 24.04.2005
- Choreograf, Andrea Chénier, 15.10.2005
- Choreograf, Spartakus, 17.11.2005
- Choreograf, La Bohème, 30.03.2006
- Choreograf, Harnasie, 05.10.2006
- Choreograf, Pocałunki, 25.06.2010
- Choreograf, Kain i Abel, 14.04.2012
- Choreograf, Powracające fale, 29.03.2014
- Choreograf, Cud albo Krakowiaki i Górale, 13.03.2015
- Choreography , Straszny dwór, 08.11.2015
- Choreografia (opieka choreograficzna), Goplana, 21.10.2016
