Jerzy Makarowski

Pierwszy solista baletu Teatru Wielkiego w Warszawie w latach 1975-77, choreograf. Urodził się w Dusznikach Zdroju. W 1965 roku ukończył bytomską szkołę baletową, gdzie uczył się m.in. pod kierunkiem Haliny Hulanickiej, Fryderyka Lebika, Zbigniewa Koryckiego i Tadeusza Burke.

Po ukończeniu szkoły podjął pracę w zespole baletowym Opery Śląskiej w Bytomiu, gdzie w 1966 roku awansował na stanowisko koryfeja i niedługo potem solisty baletu. Wystąpił w tym okresie jako Carmel w Czarodziejskiej miłości (chor. Z. Korycki, muz. M. de Falla, 1965), solista w Bolerze (chor. F. Lebik, muz. M. Ravel, 1965), Galaktus w Błękitnej rapsodii (chor. F. Lebik, muz. G. Gershwin, 1965), Wacław i Girej w Fontannie Bachczysaraju (chor. Z. Korycki, muz. B. Asafiew, 1966), Książę Zygfryd w Jeziorze łabędzim (chor. trad. / Z. Korycki, muz. P. Czajkowski) i Mandaryn w Cudownym mandarynie (chor. Z. Korycki, muz. B. Bartók, 1968). Na przełomie lat 1967/68 przebywał na stażu w moskiewskim Instytucie Teatralnym (GITIS) i Teatrze Bolszoj oraz w Teatrze im. Kirowa w Leningradzie (obecnie Teatrze Maryjskim w Sankt Petersburgu).

W 1968 roku został zaangażowany do zespołu baletowego Teatru Wielkiego w Warszawie na stanowisko koryfeja, dwa lata później został solistą, a w 1975 roku pierwszym solistą. Wystąpił tu w takich rolach, jak: Oficer III grupy w Spartakusie (chor. J. Czanga, muz. A. Chaczaturian, 1968), Wiatr, Gwardzista Księcia i Przyjaciel Księcia w Kopciuszku (chor. A. Cziczinadze, muz. S. Prokofiew, 1969), Zefir w scenie tanecznej Zefir i Flora w operze Hrabina (muz. S. Moniuszko, reż. J. Merunowicz, chor. S. Miszczyk, 1969), Espada (1970) i Basilio (1972) w Don Kichocie (chor. A. Cziczinadze, muz. L. Minkus), solista w Tańcu góralskim w Panu Twardowskim (chor. S. Miszczyk, muz. L. Różycki, 1970), Przyjaciel Tybalta, Tybalt i Romeo w Romeo i Julii (chor. A. Cziczinadze, muz. S. Prokofiew, 1970), solista w Nokturnie i w Taranteli pas de trois w Nokturnie i Taranteli (chor. W. Gruca, muz. K. Szymanowski, 1971), Pan z Towarzystwa w balecie Voci (chor. W. Gruca, muz. A. Bloch, 1971), jeden z Chłopców w Samotności (chor. W. Gruca, muz. A. Bloch, 1971), jeden z solistów w Bolerze (chor. W. Borkowski, muz. M. Ravel, 1971), Wielbiciel w Symfonii fantastycznej (chor. W. Borkowski, muz. H. Berlioz, 1971), solista w Grand pas w I akcie Giselle (chor. trad. / A. Cziczinadze, muz. A. Adam, 1971), solista Danse profane w Danse sacrée, Danse profane (chor. W. Borkowski, muz. C. Debussy, 1971), tancerz w balecie 13 (chor. M. Compe, muz. Gry weneckie W. Lutosławskiego, 1971), Chłopiec I w Metafrazach (chor. M. Bochenek, muz. J. Maksymiuk, 1971), tytułowy Żołnierz w Historii żołnierza (chor. A. Lazzini, muz. I. Strawiński, 1972), solista w La Valse (chor. J. Lazzini, muz. M. Ravel, 1972), Mandaryn w Cudownym mandarynie (chor. J. Lazzini, muz. B. Bartók, 1972), Chrystus w Ecce homo (chor. J. Lazzini, muz. J. Berghmans, 1972) i Diabeł w Panu Twardowskim (chor. W. Gruca, muz. L. Różycki, 1973).

W czerwcu 1973 partnerował Jolancie Rybarskiej (jako partner niepunktowany) na II Międzynarodowym Konkursie Artystów Baletu w Moskwie. Duet wystąpił w pas de deux z baletu Korsarz. W kolejnych sezonach wystąpił w Teatrze Wielkim jako Książę Zygfryd w Jeziorze łabędzim (chor. trad. / B. Chaliułow, muz. P. Czajkowski, 1974), Franciszek w Coppelii (chor. A. Messerer, muz. L. Delibes, 1974), Rzeźba I w Rzeźbach mistrza Piotra (chor. T. Kujawa, muz. R. Twardowski, 1974), Nilas w Księżycowym reniferze (chor. B. Cullberg, muz. K. Riisager, 1975), Jean w Pannie Julii (chor. B. Cullberg, muz. T. Rangström, 1975) i Książę Albert w Giselle (chor. trad. / A. Gridin, I. Michajliczenko, muz. A. Adam, 1976). W 1976 roku był na dwumiesięcznym stażu w zespole Balet XX Wieku Maurice’a Béjarta w Brukseli.

W Teatrze Wielkim opracował też kilka autorskich kompozycji choreograficznych: Polymorphię (muz. K. Penderecki, 1971), Pożądanie (muz. G. Bacewicz, 1973) oraz Mane-Thekel-Fares (muz. E. Rudnik, 1975) oraz tańce w operze Cyrulik sewilski (muz. G. Rossini, reż. D. Baduszkowa, 1971). Pracował też jako choreograf z innymi scenami muzycznymi, jak: Operetka Warszawska: My chcemy tańczyć (muz. A. Pietrow, 1972); Opera im. S. Moniuszki w Poznaniu: Faust (muz. Ch. Gounod, reż. K. Meissner, 1976) i Treny (muz. G. Mahler, 1978); Teatr Wielki w Łodzi: Solenne (muz. W. Kilar), Faust-story (muz. Symfonia faustowska F. Liszta, 1981) i Makbet (muz. E. Morricone, 1994); Polski Teatr Tańca – Balet Poznański: Carmen (muz. G. Bizet / R. Szczedrin / H. Villa-Lobos, 1993). Zrealizował także balet Romeo i Julia na scenie Teatru Wielkiego w Łodzi (muz. S. Prokofiew, 2010), przeniesiony następnie do repertuaru Opery Wrocławskiej. Współpracował również z teatrami dramatycznymi, m.in. z Teatrem Dramatycznym w Warszawie: Na czworakach T. Różewicza (reż. J. Jarocki,1972), Wesołych Świąt A. Ayckbourna (reż. L. René, 1975), Jednooki królem F. Carlosa (reż. R. Szejd, 1975) i Teatrem na Targówku w Warszawie – O zachowaniu przy stole A. Bianusza (chor. we współpracy z H. Komorowską, reż. M. Jonkajtys, 1976).

Niektóre z tych realizacji powstały już po jego emigracji, gdy wracał do kraju na zaproszenia teatrów zainteresowanych współpracą z artystą. W 1977 roku wyjechał bowiem za granicę i osiadł na stałe w Niemczech. W sezonie 1977/78 pracował jako solista w Nationaltheater w Mannheim, a w latach 1978–80 w Staatstheater w Hanowerze. W sezonie 1980/1981 był asystentem i pedagogiem w Staatstheater w Karlsruhe, w zespole baletowym kierowanym przez Germinala Casado. W latach 1981-84 kierował nowo powstałym baletem w Theater Hof, a bezpośrednio potem do 1988 roku pełnił funkcję dyrektora baletu w Stadttheater w Würzburgu. W latach 1988-91 kierował zespołem baletowym w Theater Hagen, a następnie do 1995 roku zarządzał baletem w Theater Dortmund.

Dla zespołów baletowych w Würzburgu, Hagen i Dortmundzie wystawił spektakle: West Side Story (muz. L. Bernstein, 1984), Wozzeck (muz. A. Berg, 1985), Cudowny mandaryn (muz. B. Bartók, 1985), The Final Cut (muz. Pink Floyd, 1986), Hamlet (muz. D. Szostakowicz, 1988), Prometheus (muz. L. van Beethoven, K. Penderecki, 1992), Les fammes fragile (muz. F. Chopin, 1992), Monologi dialogi (muz. E. Morricone, W. Wysocki, 1993). Ponadto dla Stadttheater w Würzburgu zrealizował m. in.: Rumpelstilzchen (muz. H. Baumann, 1996), Tanz-Café II Tango (muz. A. Piazzola, 1997), Der Fall Romeo (muz. P. Czajkowski / J. Styczyński, 1997), Legendę o Józefie (muz. R. Strauss, 1998), Der Geburtstag der Infantin (muz. F. Schreker, 1998) i Der Dämon (muz. P. Hindemith, 1998). Wyreżyserował także spektakle: Pigmalion wg B. Shawa (Theater Gemünden, 2001), Jedermann wg H. von Hoffmansthala (Sommerfesival w Würzburgu, 2002) oraz Orfeusza i Eurydykę (muz. Ch. W. Gluck, Stadttheater w Hildensheim, 2006).

Joanna Sibilska-Siudym