Chłopi 30.06.1974

Gatunek i forma: Opera w czterech częściach

Tytuł spektaklu: Chłopi

Kompozytor: Witold Rudziński

Data premiery: 30.06.1974

Miejsce premiery: Teatr Wielki w Warszawie Sala Moniuszki

Liczba przedstawień: 17

Realizatorzy

kierownictwo muzyczne

Antoni Wicherek

asystent dyrygenta

Andrzej Straszyński, Wojciech Rajski

reżyser

Danuta Baduszkowa

asystent reżysera

Donka Madej, Piotr Widlicki

scenograf

Andrzej Sadowski

kierownik chóru (chórmistrz)

Henryk Wojnarowski

choreograf

Witold Gruca

kostiumolog

Zofia Wierchowicz

przygotowanie solistów, pianista, korepetytor solistów

Renata Humen, Alina Liwska, Bogdan Ruśkiewicz, Anna Skowrońska

przygotowanie chóru, pianista, korepetytor chóru

Henryk Wojnarowski, Lech Gorywoda, Jerzy Kościelny

inspicjent

Jadwiga Bursztynowicz, Bogumił Skorski, Franciszek Tutak, Zygmunt Wojtiuk

sufler

Magdalena Garbarkiewicz, Barbara Rakowska, Romuald Walter

asystent scenografa

Maria Karnkowska, Ewa Mikułowska

Multimedia

Zdjęcia

„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
„Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
Plalat. „Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974
Program „Chłopi” Witold Rudziński 30-06-1974

Komentarz

Serial telewizyjny (1972) i film Jana Rybkowskiego (1973) oparte na epopei Władysława Reymonta Chłopi przysparzają dziełu wielkiej popularności. Wcześniejsza adaptacja teatralna Krystyny Berwińskiej i Wandy Wróblewskiej stanowi podstawę rymowanego libretta opery. Witold Rudziński od epizodycznej muzyki teatralnej przez formę oratorium dochodzi do skomponowania wielkiej opery. Jego Chłopi wchodzą na scenę Teatru Wielkiego równo w pół wieku od uhonorowania Reymonta Nagrodą Nobla za tę powieść (1924). Premiera odbywa się u progu Panoramy XXX-lecia PRL – niezwykłego sezonu 1974/1975, który, wbrew ideologicznemu hasłu, przynosi wiele wartościowych kulturalnych wydarzeń (sowicie opłaconych przez państwo). Chłopom w Wielkim nikt nie odmawia wartości wykonawczych, teatralnych i muzycznych. Soprany, Bożena Betley-Sieradzka (Jagna) i Krystyna Jamroz (Hanka), tworzą pełnokrwiste postaci, podobnie jak basem śpiewający Boryna (Włodzimierz Denysenko). Płat pola biegnący w głąb i zagony bliższe proscenium zmieniają barwy wraz ze zmianą pór roku. Cztery części opery odbijające, jak w powieści, kołowrót przyrody, przedzielają wielkie poetyckie pieśni chóru. Przez muzykę, przy całej jej nowoczesności (łącznie z zastosowaniem techniki aleatoryzmu), przemykają ludowe cytaty. Dźwięczą wprowadzone do orkiestry krowie dzwonki, janczary, kosy, rozmaicie grające drewienka. Roztańczona scena Wesela Boryny czy refleksyjne Zaduszki (przy grobach powstańców 1863) odwołują się wprost do polskiej tradycji i historii. Niektórzy głoszą narodziny „nowej opery narodowej”. Ale przedstawienie powodzenie ma umiarkowane. Po trzech latach osiąga liczbę zaledwie osiemnastu spektakli.

autor: Małgorzata Komorowska