Józef Grubowski

JÓZEF  GRUBOWSKI  (16 III 1925 Jarocin – 23 X 2006 Warszawa), reżyser, muzykolog, dokumentalista operowych teatraliów. Studia prawnicze (1949) i muzyczne (1955) ukończył w Poznaniu. Tam zrodziły się jego pasje operowe. Od 1953 był asystentem reżysera w Operze Poznańskiej, a następnie w Operze Warszawskiej (1956-1963). Jego samodzielnym debiutem reżyserskim w Warszawie była premiera Trubadura Verdiego (1959). W okresie 1963-1966 sprawował kierownictwo Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego i reżyserował większość jego widowisk; z wojskowym zespołem związany był też w 1970 r. i w latach 1978-1981. Kierował Operetką w Lublinie (1966-1969), reżyserował w teatrach operowych Bydgoszczy, Gdańska, Łodzi i w Operze Objazdowej. W Teatrze Wielkim w Warszawie piastował nieprzerwanie funkcję reżysera w latach 1968-1982 i przygotował wówczas 6 premier (przy niektórych był współreżyserem). Zyskał wielkie uznanie jako dokumentalista działalności tej sceny. Ustalił kalendarium premier i dziennych przedstawień Opery Warszawskiej, rozmaicie je porządkując (np. opery Moniuszki, opery Wagnera) i zamykając je w określonych ramach czasowych.

            Jego zbiory i prywatne archiwum stanowią istotną część zasobów Muzeum Teatralnego, z którym przez długi czas współpracował. Opublikował bezcenne dla historyków kompendium 15 lat Państwowej Opery w Warszawie (Warszawa 1961), a w albumie Teatr Wielki w Warszawie (red. Józef Kański, Warszawa 1965) repertuar Teatru z lat 1833-1965.