Walery Mazepczyk

Pierwszy solista baletu Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w latach 1996-2009. Jego dokładne imię i nazwisko to Valeriy Mazepchik, ale w Polsce znamy go jako Walerego (a czasem Walerija) Mazepczyka.

Urodził się w Ordżonikidze, dzisiejszym Władykaukazie (Osetia Północna) w Rosji. W 1982 roku ukończył szkołę baletową w Leningradzie (obecną Akademię Baletu im. A. Waganowej w Sankt Petersburgu), ucząc się m.in. pod kierunkiem Siemiona Kapłana, Nikołaja Sieriebriennikowa, Konstantina Siergiejewa i Iriny Gensler. W tym samym roku został zaangażowany na stanowisko solisty baletu Teatru Opery i Baletu w Swierdłowsku (obecnym Jekaterynburgu), gdzie tańczył m.in. pas de deux w I akcie Giselle (chor. trad. / L. Ławrowski / J. Dorofiejew, muz. A. Adam), pas de trois w Jeziorze łabędzim (chor. trad. / M. Łazariewa, muz. P. Czajkowski), Tybalta i Mercutia w Romeo i Julii (chor. N. Kasatkina i W. Wasiljow, muz. S. Prokofiew), Banka w Makbecie (chor. A. Dementiew, muz. K. Mołczanow), Złotego Bożka i Solora w Bajaderze (chor. trad. / P. Gusiew, muz. L. Minkus), Don Joségo w Carmen (chor. Azarij i Aleksandr Plisieccy wg A. Alonso, muz. G. Bizet / R. Szczedrin), Grand pas z Paquity (chor. trad. / N. Bielikowa, muz. L. Minkus) i Jamesa w Sylfidzie (chor. A. Bournonville / O. Winogradow, muz. H. Løvenskiold). Od 1987 roku był solistą Teatru Opery i Baletu im. Zakarii Paliaszwilego w Tbilisi i włączył tam do swojego repertuaru role: solisty w Amazonkach (chor. G. Aleksidze, muz. W. Kachidze), Armena w Gajane (chor. A. Asaturian, muz. A. Chaczaturian), Księcia w Kopciuszku (chor. G. Aleksidze, muz. S. Prokofiew), Otella w Pawanie Maura (chor. J. Limón, muz. H. Purcell), tytułową partię w Demonie (chor. G. Aleksidze, muz. G. Kancheli), Basilia w Don Kichocie (chor. A. Gorski / W. Czabukiani, muz. L. Minkus), rolę tytułową w Synu marnotrawnym (chor. G. Aleksidze, muz. S. Prokofiew), a także solisty w baletach: Serenada (chor. G. Balanchine, muz. P. Czajkowski), Temat z wariacjami (chor. G. Balanchine, muz. P. Czajkowski), w duecie Czajkowski-Pas de deux (chor. G. Balanchine, muz. P. Czajkowski) oraz w Porach roku (chor. G. Aleksidze, muz. A. Vivaldi).

W 1991 roku przyjechał do Polski i został solistą baletu w Operze i Operetce w Szczecinie. Wystąpił tam w operetce Kwiat Hawajów P. Ábraháma (reż. A. Kraft i E. Kołogórska, chor. W. Traczewski, 1991), w pas de deux Diany i Akteona z Esmeraldy (chor. A. Waganowa / G. Abesadze, muz. C. Pugni, 1992), w roli Don Joségo w balecie Carmen-suita (chor. G. Abesadze, muz. G. Bizet / R. Szczedrin, 1992), w komedii muzycznej Żołnierz królowej Madagaskaru J. Tuwima (reż. K. Kolberger, chor. E. Wesołowski, 1993), a także w tradycyjnych pas de deux z Giselle, Korsarza i Don Kichota w rozmaitych koncertach baletowych.

W 1993 roku został solistą baletu Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, a trzy lata później awansował do rangi pierwszego solisty. Występował tu w repertuarze klasycznym, neoklasycznym i współczesnym. Miał w dorobku takie partie, jak: Młodzieniec w Święcie wiosny (chor. E. Wesołowski, muz. I. Strawiński, 1993), Rycerzyk (1993), solista w Tańcu rosyjskim (1994), Drosselmeyer (2003) i Ojciec Klary (2008) w Dziadku do orzechów (chor. A. Glegolski, muz. P. Czajkowski), Cygan i solista w Tańcu rosyjskim (1993), Parembo, szef Cyganów (1994) w balecie La Gitana (chor. P. Lacotte wg F. Taglioniego, muz. J. Schmidt, D. Auber, J. Stefani), Tancerz Jego Królewskiej Mości w operze Nędza uszczęśliwiona (muz. M. Kamiński, reż. K. Kolberger, chor. Z. Rudnicka, 1994), solista w balecie Muzyka staropolska (chor. M. Różycki, muz. H. M. Górecki, 1994), solista w III Symfonii (chor. K. Pastor, muz. H. M. Górecki, 1994), Mężczyzna z grupy II w Dies irae (chor. E. Wesołowski, muz. R. Maciejewski, 1994), solista w Tańcu hiszpańskim i pas de trois w Jeziorze łabędzim (chor. trad. / K. Siergiejew, muz. P. Czajkowski, 1994), pas de deux w I akcie Giselle (chor. trad. / A. Gridin i I. Michajliczenko, muz. A. Adam, 1995), Przyjaciel Colasa i Colas (1995), Wdowa Simone (2004) oraz Thomas, właściciel winnic (2007) w Córce źle strzeżonej (chor. F. Ashton, muz. F. Hérold), solista w Rossinianach (chor. A. Fodor, muz. G. Rossini, 1995), Diabeł i Chłopiec w balecie Carmina burana (chor. A. Fodor, muz. C. Orff, 1995), Benvolio (1996), Tybalt (1997), Escalus, książę Werony (2008) i Pan Monteki (2009) w Romeo i Julii (chor. E. Wesołowski, muz. S. Prokofiew), Książę Fortuné i Błękitny Ptak (1996), Książę Désiré i Książę Charmant (1997) oraz Zła Wróżka Carabosse (2007) w Śpiącej królewnie (chor. trad. / J. Grigorowicz, muz. P. Czajkowski). Wystąpił też gościnnie w Operze Nova w Bydgoszczy w roli Basilia w Don Kichocie (chor. trad. / W. Glinskich i Z. Rudnicka, 1996).

Ponadto zatańczył na scenie warszawskiej w Nocy Walpurgi w operze Faust (muz. Ch. Gounod, reż. M. Weiss-Grzesiński, chor. E. Wesołowski, 1997) oraz występował jako: Zorba w Greku Zorbie (chor. L. Massine, muz. M. Theodorakis, 1997), Harnaś (1997) i Ojciec (2006) w Harnasiach (chor. E. Wesołowski, muz. K. Szymanowski), Portos i Lord Angielski w Trzech muszkieterach (chor. A. Prokovsky, muz. G. Verdi, 1998), Poeta w balecie Fortepianissimo (chor. L. Massine, muz. F. Chopin, 1999), Cygan w Carmen (chor. M. Ek, muz. G. Bizet / R. Szczedrin, 1999), Iluzjonista w La dolce vita (chor. Z. Rudnicka, muz. N. Rota / K. Dębski, 2000), jeden z Trzech w Cudownym mandarynie (chor. E. Wesołowski, muz. B. Bartók, 2001), Mężczyzna we Fraku w spektaklu Święta wiosna (reż. K. Zaleski, muz. na kanwie Święta wiosny I. Strawińskiego, chor. E. Wesołowski, 2001), Rotbart w Jeziorze łabędzim (chor. trad. / I. Muchamiedow, muz. P. Czajkowski, 2002), solista w Krzesanym (chor. E. Wesołowski, muz. W. Kilar, 2003), Radża w Bajaderze (chor. trad. / N. Makarowa, muz. L. Minkus, 2004), Batiatus w Spartakusie (chor. E. Wesołowski, muz. A. Chaczaturian, 2005), Ojciec Pana Młodego w Svadebce (chor. J. Kylián, muz. I. Strawiński, 2006) oraz Karenin w Annie Kareninie (chor. A. Ratmansky, muz. R. Szczedrin, 2008).

W latach swojej kariery scenicznej brał udział w występach gościnnych w Argentynie, Brazylii, Danii, Francji, Grecji, Gruzji, Hiszpanii, Izraelu, Niemczech, Norwegii, Rosji, Słowenii i we Włoszech. W 2005 roku był także asystentem choreografa przy realizacji przedstawienia Parad J. Potockiego (reż. K. Zaleski, muz. K. Dębski, chor. S. Woźniak, Teatr Syrena w Warszawie). Od 2006 roku pełnił jednocześnie funkcję pedagoga-korepetytora w zespole baletowym Teatru Wielkiego – Opery Narodowej. W 2009 roku rozstał się ze sceną i od 1 września tego roku został w Teatrze Wielkim baletmistrzem i asystentem choreografów Polskiego Baletu Narodowego. W latach 2011-13 występował jeszcze sporadycznie jako Dziadek Klary w Dziadku do orzechów i królu myszy (chor. T. van Schayk, W. Eagling, muz. P. Czajkowski). W 2014 roku został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze - Gloria Artis”.

Joanna Sibilska-Siudym