Janina Pawluk

       JANINA  ANNA  PAWLUK, pianistka. Urodziła się we Lwowie. W wyniku powojennej repatriacji trafiła do Krakowa, gdzie ukończyła Wyższą Szkołę Muzyczną w klasie fortepianu prof. Barbary Korytowskiej. Tę też uczelnię ukończyła (1957), z pianistyczną specjalizacją: akompaniament. Już w czasie studiów pracowała w Krakowie jako pianistka Estrady Kameralnej przy Filharmonii Krakowskiej, następnie (1958-1961) w tamtejszej rozgłośni Polskiego Radia i Teatrze Muzycznym Krakowa. W tym okresie koncertowała i nagrywała ze znakomitą śpiewaczką Jadwigą Romańską, a z Teresą Żylis-Garą pracowała nad pierwszymi partiami operowymi. Ministerstwo Kultury i Sztuki delegowało ją do Wiednia i Bukaresztu jako akompaniatorkę na koncertach krakowskich solistów (1959), co bez wątpienia dowodziło uznania jej umiejętności.

            Do Teatru Wielkiego w Warszawie, z tymczasową siedzibą przy ul. Nowogrodzkiej, zaangażował ją w 1961 roku dyrektor Bohdan Wodiczko na stanowisko korepetytora solistów, a jednocześnie z obowiązkiem grania partii fortepianu, klawesynu i celesty w orkiestrze. Przygotowywała śpiewaków do większości premier w okresie jego kadencji: Manru Paderewskiego, Ifigenia na Taurydzie Glucka, Juliusz Cezar Händla, Opowieści Hoffmanna Offenbacha, Kawaler srebrnej róży Straussa, Zamek Sinobrodego Bartóka, Więzień Dallapiccoli, Straszny dwór Moniuszki, Rozkwit i upadek miasta Mahagonny Weilla, Don Carlos Verdiego (1962-1964). W ramach uroczystego otwarcia odbudowanego Teatru Wielkiego uczestniczyła w przygotowaniach do premiery Króla Rogera Szymanowskiego (1965), a następnie tak ważnych i trudnych wokalnie przedstawień, jak: Jutro Bairda, Godzina hiszpańska Ravela (1966), Bunt żaków Szeligowskiego (1967), Otello Verdiego (1967), Elektra R. Straussa (1971), Koronacja Poppei Monteverdiego (1971), Borys Godunow (1972) i wielu innych.
W tym okresie współpracowała z wieloma wybitnymi solistami Teatru Wielkiego nad rolami operowymi. Wśród nich byli m.in.: Jerzy Artysz, Wanda Bargiełowska-Bargeyllo, Alina Bolechowska, Bożena Brun-Barańska, Jan Czekay, Wacław Domieniecki, Andrzej Hiolski, Krystyna Jamroz, Zdzisław Klimek, Edmund Kossowski, Jerzy Kulesza, Bernard Ładysz,  Anna Malewicz-Madey, Władysław Malczewski, Barbara Miszel-Giardini, Wiesław Ochman, Bohdan Paprocki, Edward Pawlak, Kazimierz Pustelak, Paulos Raptis, Zofia Rudnicka-Debich, Hanna Rumowska, Andrzej Saciuk, Halina Słonicka, Urszula Trawińska-Moroz. Z wieloma wyżej wymienionymi koncertowała i dokonywała nagrań archiwalnych. Z Paulosem Raptisem koncertowała w kraju i za granicą od czasów studenckich do późnych lat jego kariery. Blisko współpracowała z dyrygentami, m.in.: Bohdanem Wodiczką, Mieczysławem Mierzejewskim, Zdzisławem Górzyńskim, Janem Krenzem, Zygmuntem Latoszewskim. 

             W latach 1972 – 1977 pracowała w teatrze operowym w Bernie, gdzie brała udział w życiu koncertowym Szwajcarii. 
             W 1977 roku wróciła do Teatru Wielkiego, gdzie jej zadaniem było przygotowanie solistów do polskiej premiery Edypa Enescu. W 1979 roku została zaproszona przez Jana Krenza do udziału w przygotowaniach do niemieckiego wystawienia Strasznego dworu Moniuszki w Operze w Bonn. Pozostając tam przez kolejnych sześć lat miała okazję współpracować ze światową czołówką śpiewaków operowych, wśród których byli m.in.: Agnes Baltsa, Hildegard Behrens, Carlo Bergonzi, Renato Bruson, Pierro Capucilli, José Carreras, Maria Chiara, René Collo, Feruzio Furlanetto, Thomas Hampson, Ryszard Karczykowski, Margret Price, Ruggiero Raimondi, Katia Ricciarelli, Leonie Rysanek, Teresa Żylis-Gara, a także z mistrzami batuty, takimi jak: Gustav Kuhn, Gianfranco Masini, Woldemar Nelson, Nello Santi, Thomas Sanderling. Szczególnie blisko współpracowała z dyrygentami Janem Krenzem i Sir Yehudi Menuhinem. 

       Pianistka była zapraszana gościnnie jako korepetytor i konsultant językowy przy przygotowaniu oper: Lulu Berga w Lizbonie, Dama pikowa Czajkowskiego w Alto Theater Essen, Ubu Rex Pendereckiego w Teatro Colon w Buenos Aires, Walkiria w Operze w Wilnie, Król Roger Szymanowskiego w operze w Amsterdamie; tam też pracując z Piotrem Beczałą zyskała jego wielkie uznanie. Artystka była wielokrotnie zapraszana przez Hochschule „Mozarteum” w Salzburgu do udziału w międzynarodowych kursach mistrzowskich Internazionale Sommerakademie. Była to praca pedagogiczna i towarzyszenie międzynarodowej grupie wokalistów na rozlicznych recitalach w Salzburger Wiener Saal.
Po powrocie do kraju, w 1986 roku jako znawczyni muzyki niemieckiej, jej stylu i języka, okazała się niezwykle pomocna w przygotowaniu z polskimi i zagranicznymi śpiewakami arcydzieła Pierścień Nibelunga pod dyrekcją Roberta Satanowskiego, a następnie takich dzieł, jak: Parsifal Wagnera pod dyrekcją Antoniego Wicherka do premier w Warszawie, Austrii i RFN; kolejne dzieła to Salome, Kawaler srebrnej róży R. Straussa i Wozzeck Berga.

        W latach 1987 – 1991 sprawowała kierownictwo muzyczne nad widowiskiem Przy kominku w reżyserii Marii Fołtyn, z którą dokonała licznych nagrań dla Telewizji Polskiej poświęconych w szczególności muzyce Stanisława Moniuszki. W tym samym okresie pracowała intensywnie z takimi solistami, jak: Bożena Betley, Joanna Cortes, Zdzisława Donat, Izabela Kłosińska, Adam Kruszewski, Sylwester Kostecki, Hanna Lisowska (kreacje w języku niemieckim i przygotowanie do występów w MET), Monika Ledzion, Anna Lubańska, Zbigniew Macias, Piotr Nowacki, Jerzy Ostapiuk, Ryszarda Racewicz, Arnold Rutkowski, Dariusz Stachura, Krzysztof Szmyt, Krystyna Szostek-Radkowa (m.in. recital śpiewaczki we foyer Teatru, 1994), Aleksander Teliga, Stefania Toczyska, Małgorzata Walewska, Barbara Zagórzanka (Pierścień Nibelunga), Mikołaj Zalasiński, Włodzimierz Zalewski, Adam Zdunikowski i wielu innych. 
Od premiery Kawalera srebrnej róży R. Straussa w 1997 roku zaczęła się jej ścisła współpraca z Jackiem Kaspszykiem, kiedy była główną  odpowiedzialną za przygotowanie solistów, podobnie jak za dyrekcji Kazimierza Korda (2005–2006) oraz przy premierach Grzegorza Nowaka (Andrea Chénier, 2004) i Tomasza Bugaja (Opowieści Hoffmanna, 2007). W okresie kadencji dyrektora Waldemara Dąbrowskiego, sprawowała muzyczną i wokalną pieczę nad solistami podczas wyjazdów zagranicznych do Niemiec, Austrii, dwukrotnie na Cypr, do Chin (Pekin), dwukrotnie na tournée po Japonii, a także Hong Kongu, Londynu, Wilna i Kijowa.  

         Począwszy od premiery Otella przygotowywała solistów do udziału w inscenizacjach Mariusza Trelińskiego (Don Giovanni Mozarta, Dama pikowa Czajkowskiego, Andrea Chénier Giordana, La bohème Pucciniego), Krzysztofa Warlikowskiego (Wozzeck Berga), Achima Freyera (Czarodziejski flet Mozarta), aż po Opowieści Hoffmanna Offenbacha w reżyserii Harry’ego Kupfera (2007).  Przygotowywała także śpiewaków do nagrań płytowych Strasznego dworu Moniuszki i Króla Rogera Szymanowskiego oraz Ubu Rex Pendereckiego. Służyła też konsultacją językową przy wydanych przez Teatr Wielki w koprodukcjach z EMI i CD Accord płytach (2003-2004). Zapraszana do współpracy przy wielkich operach niemieckich przez Warcisława Kunca do opery w Szczecinie (Kawaler srebrnej róży 2008) oraz opery gdańskiej przez dyrektora Marka Weissa (Salome 2011-2012). Szczególną kartę w jej życiorysie stanowi praca z wybitnym tenorem Ryszardem Karczykowskim (Warszawa, Bonn), z którym koncertowała i nagrywała dla Polskiego Radia oraz brała udział w kursach mistrzowskich tego wybitnego tenora (Kraków, Wrocław, Warszawa, Radziejowice). 

         Wielokrotnie była delegowana przez Ministerstwo Kultury i Sztuki na międzynarodowe konkursy wokalne, gdzie wspomagała polskich artystów w zdobywaniu nagród: w 1965 roku w Tuluzie z Kazimierzem Myrlakiem (I nagroda) i Markiem Dąbrowskim (II nagroda) oraz w 1970 z Bożeną Betley (II nagroda), dwukrotnie w Belgii - w Liège i Verviers, gdzie nagrody zdobyły m.in. Urszula Trawińska-Moroz (III nagroda 1963), Hanna Rejmer oraz Wanda Bargiełowska (nagroda dla najlepszego mezzosopranu). Towarzyszyła podczas konkursów śpiewaczych Ryszardowi Cieśli w ’s-Hertogenbosch (1986) i Krzysztofowi Szmytowi w Salzburgu (1992), w których obaj zostali laureatami drugich nagród, a także muzykom w Szwajcarii na konkursie wiolonczelowym w Genewie. Akompaniowała także w Międzynarodowym Konkursie im. Stanisława Moniuszki m.in. Tomaszowi Kukowi (1. nagroda, 2001) i Rafałowi Bartmińskiemu (2. nagroda i aż jedenaście dodatkowych, 2007). W roku 1992 była szefową pianistów i akompaniatorką konkursu i koncertu uczestników w Kudowie Zdroju. Wówczas pierwsza nagroda dla świetnej rumuńskiej śpiewaczki Emilii Oprei, której akompaniowała Pawluk, została anulowana z powodu niewielkiego przekroczenia limitu wieku przez solistkę. 

Ceniła sobie bardzo współpracę ze śpiewaczką Małgorzatą Walewską, z którą przygotowała kilka trudnych partii dla Teatru Wielkiego - Opery Narodowej, Teatru Wielkiego w Poznaniu oraz Palacio de Bellas Artes w Mexico City. 

          Jej małżonkiem był Lesław Pawluk, wieloletni solista Teatru Wielkiego oraz Opery w Bonn. W 1958 akompaniowała mu w IV Ogólnopolskim Konkursie Śpiewaczym im. S. Moniuszkowski w Warszawie, zorganizowanym w 100. rocznicę wystawienia Halki, podczas którego przy wielkim aplauzie publiczności zdobył III nagrodę (pierwszą męską). Z nim też jako znakomitym wykonawcą pieśni dokonała wielu nagrań radiowych w kraju i za granicą, akompaniowała mężowi w licznych koncertach. Najbliższa rodzina też jest ściśle związana z muzyką. Syn Gabriel to dyplomowany trębacz, a synowa Jeanette Bożałek – sopran, solistka operowa (występująca w Teatrze Wielkim w latach 1993-2018).

         Czuwała artystycznie nad pierwszymi rolami operowymi: Rafała Bartmińskiego, Dariusza Macheja, Artura Rucińskiego, Rafała Siwka, Tadeusza Szlenkiera, ciesząc się z ich pięknych sukcesów w Polsce i na świecie, do chwili obecnej służąc radą i doświadczeniem. Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina zapraszał ją dwukrotnie na wykłady-warsztaty muzyczne dotyczące specyfiki pracy korepetytora operowego, które cieszyły się dużym zainteresowaniem. Janina Anna Pawluk jest doskonale zorientowana w tematyce wokalistyki, posiada znajomość języków obcych niezbędną w obecnej praktyce wykonawstwa oper w oryginale, a także rozległą wiedzę w zakresie repertuaru. Jej akompaniament podczas występów śpiewaków cechuje mistrzostwo partnerstwa, pianistyczna biegłość oraz wielka muzykalność i kultura. Śpiewacy operowi zawsze cenili ją za niezwykłą cierpliwość, wnikliwość, dbałość o styl i ciekawą interpretację. 

W lipcu 2025 roku została odznaczona Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” przez Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Hannę Wróblewską.